Srpska pravoslavna crkva sutra obilježava Svetog Kozmu i Damjana, odnosno slavu poznatu kao Vrači.
Ova slava je poznata po tome i što je proslavljaju ljekari. Lekarska komora Srbije je 2007. godine i zvanično proglasila taj dan svojom slavom.
Prvi privatni ljekari Čačka su 1992. godine, kasnije i sa kolegama iz državnog sektora, nastavili su da slave slavu koja je nakratko bila prekinuta.
Svake godine obilježavaju ljekarsku slavu obredom sječenja slavskog kolača u čačanskoj crkvi, Bogorodici Gradačkoj. Domaćin slave organizuje prijem za goste.
Srpski zaštitnici sveti Kozma i Damjan su braća po tijelu i duhu, porijeklom iz Azije, od majke hrišćanke i oca neznabošca. Pošto su rano ostali bez oca, majka je uložila veliki trud i vrijeme da ih vaspitava u hrišćanskom duhu.
Ljudi su ih nazvali Besrebrnici ili Bezmitni, jer nisu uzimali novac dok su liječili bolesne ljude i usput širili hrišćanstvo. Rezultati njihovog liječenja bili su impresivni, začuđujući, često iscjeliteljski. Zbog toga su ih smatrali svecima.
Damjan i Kozma se kao čudotvorci pominju i u Bibliji. U Jevanđelju po Mateju (10.8) Hrist im daje zapovijest da ne smiju naplaćivati svoje iscjeliteljske sposobnosti riječima: “Badava dobiste čudotvorne moći, badava ih dijelite“.
Jedno od predanja kaže i da su ovi iscjelitelji izliječili rimskog cara Karina od misteriozne bolesti zbog koje nije mogao da ustane iz kreveta. Kada ih je car navodno pitao kako da im uzvrati i da mogu da traže od njega šta god hoće, oni su mu odgovorili da žele da prihvati hrišćanstvo kao vjeru i da se svaki dan ispovijeda Bogu.
Istorijski podaci međutim ukazuju na to da su Damjan i Kozma ubijeni 284. godine upravo zato što su uz liječenje propovijedali hrišćanstvo. Po jednom predanju, masu koja ih je kamenovala predvodio je njihov nekadašnji učitelj, jer im je zavidio na slavi koju su stekli.
Damjan i Kozma se praznuju dva puta godišnje 14. novembra i 14. jula.
U našem narodu Sveti Vrači (Sveti Vračevi) su zaštitnici ljekarske profesije.
telegraf.rs
