Intervju sa gradonačelnikom, Darkom Tomašem
Novinar Marijan Popadić
Popadić: Narodna skupština Republike Srpske nedavno je usvojila Zakon o gradu Prnjavoru. Time je naša opština dobila status grada i postala jedanaesti grad u Republici Srpskoj. Koje uslove je trebalo ispuniti da bi Prnjavor postao grad i koje benefite će od toga imati stanovnici?
Tomaš: Prnjavor pripada redu razvijenih zajednica i stopa zaposlenosti je veća od republičke, čime smo ispunili uslove za dobijanje statusa Grada. Republički prosjek, prema posljednjim podacima je 41,60, a prosjek u Prnjavoru, trenutno je 47,10. Broj zaposlenih na teritoriji grada je najveći od kada se prate takvi pokazatelji, a ekonomska statistika posljednjih godina svrstava Prnjavor u jednu od najrazvijenijih lokalnih zajednica. Privredni sektor je u 2020. godini ostvario prihod od preko 700 miliona KM, a već 2021. bio je preko milijardu i 29 miliona, što je povećanje za oko 38 odsto. U tom momentu Prnjavor je bila lokalna zajednica u Republici Srpskoj sa najvećim rastom prihoda u privredi. Pored novog impulsa u ugledu i imidzu Prnjavora, statusom Grada dobijamo i priliku da na jednom višem nivou razgovaramo o privrednom razvoju. Brojni gradovi iz regiona, koji su se borili da dobiju status grada, nakon toga su ubrzali privlačenje investicija i privredni razvoj, što svakako donosi bolji životni standard. Status Grada znači i lakši pristup evropskim fondovima i bolju komunikaciju sa investitorima, bolje pozicioniranje na tržištu, a nove investicije znače nova radna mjesta, veće prihode. Promjenom statusa iz Opštine u Grad, nema značajnih promjena u pogledu nadležnosti i funkcionisanja lokalne samouprave, ali u pogledu predstavljanja, grad dobija na značaju kako u zemlji, tako i šire.
Popadić: Nakon dvije godine pauze, prouzrokovane koronom, Prnjavor su posjetili i gosti iz Češke i Poljske, u sklopu Dana opštine Prnjavor. Kakvi su njihovi utisci bili nakon te pauze našem gradu?
Tomaš:Ove godine smo ponovo bili domaćini gostima iz bratimljenih gradova i opština i raduje me činjenica, da su oni izrazili svoje oduševljenje postignutim napretkom Prnjavora u posljednje tri godine. Rekli su nam, da su se prijatno iznenadili razvojem Prnjavora, da smo mi završili neke projekte koje oni ne uspijevaju riješiti 20 godina i da je odnos lokalne zajednice sa privrednicima na odličnom nivou. Sa našim bratimljenim gradovima i opštinama ostvarujemo dugogodišnju saradnju u oblasti obrazovanja, kulture i sporta. Sljedeće godine navršava se 50 godina od našeg bratimljenja sa Boleslaviecom iz Poljske.
Popadić: Poslova zona Vijaka postala je okosnica privrednog razvoja Prnjavora. Veliki broj privrednih subjekata je stacionirano na tom dijelu.Da li se planira, s obzirom na dinamiku razvoja i industrijska zona dva, jer je ova već popunjena?
Tomaš:U poslovnoj zoni Vijaka trenutno nema više slobodnih mjesta u smislu nekih većih kapaciteta. Slobodne su površine za manje privredne subjekte i naša namjera u narednom periodu je otvaranje nove poslovne zone. Budući da je u planu gradnja zaobilaznice regionalnog puta od Prnjavora do Srpca, kada se izgradi novi put, planiramo otvaranje nove poslovne zone.
Popadić: Kakva je situacija sa radnom snagom, s obzirom na ubrzan razvoj Prnjavora, hoće li se moći odgovoriti na sve zahtjeve tržišta i da li raspolažemo sa svim potrebnim profilima koje poslodavci traže?
Tomaš:Nedostatak radne snage je generalno postao problem i to ne samo kod nas, i mnoge evropske zemlje suočavaju sa ovim problemom. Slobodne radne snage na području Prnjavora je malo i trenutno svaka nova veća privredna investicija će zahtijevati angažovanje radne snage iz okruženja. Prisutan je i problem nedostatka kvalifikovane radne snage i potrebno je uspostaviti što bolju sinergiju izmedju obrazovanja i tržišta rada. Lokalna zajednica nastoji pomoći u okviru svojih nadležnosti, a kao pozitivan primjer može se navesti projekat podrške Evropske unije lokalnim partnerstvima za zapošljavanje, u kojem Prnjavor učestvuje sa još 20 lokalnih zajednica. U okviru projekta, JU Centar srednjih škola „Ivo Andrić“ je izgradila kapacitete i uspješno završila proces akreditacije stručnog osposobljavanja, što će omogućiti da, obuke za operatera na CNC mašinama za obradu metala i drveta, budu dostupne i u Prnjavoru.
Popadić: U proteklom periodu realizovani su mnogobrojni prijekti, od izgradnje Auto puta „9 januar „ Poslovne zone, putne infrastrukture, kružni tokovi i slično, a mnogi toga ne bi moglo biti urađeno bez podrške viših struktura vlasti. Koliko je finansijskih sredstava uloženo u sve te projekte i jeste li zadovoljni dosadašnjim rezultatima?
Tomaš:U proteklih šest godina na području grada realizovani su infrastrukturni projekti u vrijednosti preko 24 miliona KM, a dvije trećine projekata realizovano je u saradnji sa višim nivoima vlasti. Ulagalo se podjednako i u sela i u grad. Na području mjesnih zajednica uloženo je preko 13 miliona KM, dok je na gradskom području uloženo preko 11 miliona KM. Modernizovano je 25 gradskih ulica i asfaltirano preko 52 kilometra lokalne putne mreže, završen je projekat vodosnabdijevanja sa izvorišta Povelič, izgradjene su dvije kružne raskrsnice, savremeni vatrogasni dom, završena izgradnja muzičke škole, projekat stambenog zbrinjavanja boračkih kategorija, izgrađene pješačke staze u nekoliko gradskih ulica, rekonstruisana gradska osnovna škola i dom zdravlja, zgrada Zavičajnog muzeja i uređeno naselje pored „Boračkih zgrada“. Mnogo je posla iza nas, ali i pred nama. U planu su nam nove investicije, neke su u fazi realizacije, neke su još u početnoj fazi. Izgradnjom autoputa „9. januar“ i poslovne zone „Vijaka“, kao najvažnijeg projekta u toku mog mandata, otvorila nam se nova razvojna šansa i uspjeli smo da privrednicima stvorimo povoljno poslovno okruženje. Poznato je da vrijednost u privredi stvara nove uslove, a ti uslovi stvaraju novu vrijednost, koja u završnici ima poboljšanje životnog standarda.
Popadić: Nedavno ste razgovarali sa gradonačelnicima okolnih opština, vezano za pitanje Depota. Kakvi su rezultati sastanka i kako će se prevazići problem odlaganja otpada?
Tomaš: Opštine i gradovi koji imaju suvlasnički odnos u Regionalnoj deponiji „DEP-OT“ njegovom izgradnjom riješili su problem odlaganja smeća na području lokalnih zajednica i naša je želja da ovo preduzeće nastavi sa radom. Zaključak sa nedavno održanog sastanka u Prnjavoru je da preduzeće „DEP-OT“ ima našu zajedničku podršku da nastavi sa sudskim procesom i da je važno zajednički da nastavimo graditi i razvijati ovo preduzeće.
Popadić: U našem gradu nedavno je boravio i ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Savo Minić. Teme su bile vezane za poljoprivredu. Koliko je Prnjavor iskoristio svoje poljoprivredne kapacitete i koliko opština i na koji način pomaže ovaj vid proizvodnje.
Tomaš:Kao vid podrške razvoju poljoprivredne proizvodnje, u proteklih šest godina iz budzeta su izdvojena sredstva veća od 2.7 miliona KM za podsticaj poljoprivrednoj proizvodnji. Poseban vid podrške imaju mladi ljudi koji se bave poljoprivrednom proizvodnjom, u smislu, da se poljoprivredni podsticaji uvećavaju za 10% ukoliko gazdinstvo vode mlade ljudi ili ukoliko se domaćinstvo vodi na ženi. Takođe, mladi inženjeri poljoprivrede koji su registrovali svoje gazdinstvo na godišnjem nivou dobijaju jednokratnu novčanu naknadu. Gradska uprava pruža podršku poljoprivrednim proizvodjačima i kroz rad Naše prodavnice, prve prodavnice u kojoj kupac može naći preko 200 različitih domaćih proizvoda lokalnih proizvođača. Prodavnica radi bez uračunate marže, a troškovi Naše prodavnice idu na račun budzeta Grada. Podržali smo i inicijativu Udruženja mljekara za izgradnju mljekare u poslovnoj zoni „Vijaka“ u kojoj će se na dnevnom nivou prerađivati deset hiljada litara mlijeka. Lokalna zajednica je obezbjedila zemljište i sve potrebne dozvole za izgradnju i mljekare, a na udruženju je dalja realizacija ovog projekta.
Popadić: Da li u Prnjavoru ima dovoljno parking mjesta i ako nema, planira li se nešto uraditi po tom pitanju u skorijoj budućnosti?
Tomaš: U završnoj fazi je izgradnja parking prostora u Ulici Veljka Milankovića, čime će biti riješen višedecenijski problem parkiranja u ovom dijelu grada. Takođe, u planu je i izgradnja parking prostora kod zelene pijace, na mjestu gdje je nekada bio Vatrogasni dom.
Popadić: Završetak izgradnje Alekse i Ilije Malića?
Tomaš:Ulice Alekse i Ilije Malića su najfrekventinije i nastarije prnjavorske ulice i generalno se radi o najvećem pojedinačnom infrastrukturnom projektu. Vrijednosti radova je 1.891.000,00 KM i projekat obuhvata kompletnu rekonstrukciju kolovozne konstrukcije, zamjenu instalacija na hidro, elektro i kanalizacionoj mreži. Radovi na rekonstrukciji Ulice Alekse Malića su u završnoj fazi, a očekujemo da će u skorije vrijeme biti završeni radovi i u Ulici Ilije Malića.
Popadić: Uspostavljena je saradnja sa predstavnicima Sremskih Karlovaca, to je prva pobratimska saradnja Prnjavora sa nekim gradom iz Srbije. Šta je sve dogovoreno?
Tomaš: Sa predstavnicima Opštine Sremski Karlovci dogovorili smo aktivnosti oko potpisanja sporazuma o saradnji naših lokalnih zajednica. Sporazum podrazumijeva razmjenu prakse i jačanje saradnje u oblasti kulture, obrazovanja, turizma, umjetnosti, privrede, sporta i omladinskih aktivnosti, zatim zajedničku pripremu i realizaciju projekata u okviru prekogranične saradnje, promovisanje društvenog i privrednog razvoja lokalnih zajednica, preduzimanje zajedničkih mjera za očuvanje kulturne baštine, međusobnu razmjenu iskustava, kao i kontakte stanovnika obje lokalne zajednice i uspostavljanje prijateljskih odnosa. /Radio Prnjavor, prnjavorlive.info/
