Uloga OHR u BiH svakim danom gubi na snazi, što dokazuju i izvještaji koje sam visoki predstavnik podnosi Savjetu bezbjednosti UN.
Visoki predstavnik međunarodne zajednice u BiH obavezan je da dva puta godišnje izvijesti Savjet bezbjednosti UN o stanju u BiH, ali u posljednje vrijeme se stiče utisak da su i ti izvještaji izgubili na snazi kakvu su nekada imali.
Analitičari smatraju da je razlog za to što BiH već godinama nije u fokusu međunarodne politike, što se reflektuje i na značaj OHR u BiH.
Profesor međunarodnih odnosa Željko Budimir ističe da su izvještaji visokog predstavnika Savjetu bezbjednosti samo nastavak ranije politike većeg dijela međunarodne zajednice koja je selektivna prema jednoj strani u BiH, odnosno Republici Srpskoj, koja je određena kao glavni krivac za sve probleme.
Foto: ATV/screenshot
– To je još uvek politika zapada prema RS, dok se potpuno zanemaruju problemi u Federaciji BiH u kojoj i jeste najveća disfunkcionalnost. Međutim, toga nema upravo u izvještajima, što pokazuje da visoki predstavnik uopšte ne iznosi istinu. Generalna skupština UN ne donosi nikakve akte koji mogu imati posljedice po RS, tako da je to samo održavanje jedne politika koja je već od Dejtona do danas pristuna u BiH, ali sa sve manjim efektom – kaže Budimir.
On ističe da je najveća opasnost po RS, kada je riječ o UN, bio potez Velike Britanija koja je, kao stalna članica, predložila donošenje rezoluciju o navodnom genocidu u Srebrenici.
– U odnosu na tu situaciju, izvještaji visokog predstavnika su „niži nivo“ i imaju samo za zadatak da održavaju politiku OHR koja je u BiH prisutna od Dejtona do danas. Efekti te politke u današnjem svjetu, posebno jer BiH više nije u fokusu velikih sila, su sve manji i samo su opravdanje za postojanje OHR u BiH – dodaje Budimir.
Politički analitičar Borislav Vukojević smatra da izvještaji visokog predstavnika nemaju efekte u datom trenutku, ali mogu imati u budućnosti.
Foto: E trafika
– Kada se donose neke odluke vezano za političare, onda se uzima u obzir ono šta je napisano u tom izvještaju i šta je rekao visoki predstavnik. Poenta tih izvještaja nije da se napravi direktan, odnosno trenutni uticaj, nego dugoročno – da imaju retroaktivno dejstvo. Zato kada se donose neke konkretne odluke kada je u pitanju BiH, onda se uvijek organi UN ili nekih drugih međunarodnih institucija pozivaju na te izvještaje i oni u perspektivi imaju moć da utiču na određene odluke – zaključuje Vukojević.
Novi izvještaj
Visoki predstavnik u BiH Valentin Incko rekao je u Njujorku, predstavljajući šestomjesečni izvještaj Savjetu bezbjednosti UN, da je BiH potrebno neometano i što brže formiranje vlasti, s obzirom na to da su objavljeni konačni rezultati oktobarskih opštih izbora.
Incko je, između ostalog, rekao da, “imajući na umu da su dva međunarodna suda presudama potvrdila da se u Srebrenici dogodio genocid, poništavanje izvještaja o Srebrenici Vlade RS iz 2004. godine smatra velikim korakom unazad za napore koji se preduzimaju na pomirenju u BiH”.
– Ovaj potez je u suprotnosti sa aktivnostima u susjednoj Srbiji čija je Skupština 2010. usvojila istorijsku deklaraciju kojom se osuđuju zločini počinjeni u Srebrenici – deklaraciju koja je još na snazi – naveo je Incko.
