Čuveni srpski pisac Laza Kostić, autor po mnogima najbolje srpske pjesme “Santa Marija dela Salute” (Sveta Marija od Zdravlja), rođen je na današnji dan 1841. godine.
Kostić je začetnik srpske avangardne lirike, čija je poezija vrhunac romantizma u srpskoj književnosti.
Gimnaziju je učio u Pančevu, Novom Sadu i Budimu, a prava diplomirao Pešti, gdje je i doktorirao.
Kao saradnik Svetozara Miletića, vođe Srba u Vojvodini u borbi za nacionalna prava, odlazio je u tajne misije u Srbiju i Crnu Goru. Dva puta su ga hapsile mađarske vlasti.
Laza Kostić je, naveli su njegovi savremenici, bio snažna i originalna lirska priroda, poliglota i intelektualac izuzetnog obrazovanja. Obogatio je srpski jezik novim izrazima i unio nove i smjele pjesničke oblike (jamb).
Zahvaljujući njegovim prevodima, djela najvećeg engleskog i svjetskog pisca Vilijema Šekspira postala su poznata i na ovim prostorima.
Najpoznatija djela Laze Kostić su lirske pjesme, balade, tragedije “Maksim Crnojević”, “Pera Segedinac”, rasprave “Kritički uvod u opštu filozofiju”, “O Jovanu Jovanoviću Zmaju, njegovu pevanju, mišljenju i pisanju”, estetički spis “Osnova lepote u svetu s osobitim obzirom na srpske narodne pesme”.
Laza Kostić bio je pjesnik, pisac, novinar, filozof, poliglota i političar, a smatran je jednim od najvećih umova srpske literature. Posvetio se pisanju poezije i prevođenju sa evropskih jezika.
Bio je najzanimljivija i najistaknutija pjesnička ličnost druge polovine 19. vijeka u Srbiji.
Znao je grčki, latinski, njemački, francuski, engleski, ruski, mađarski, na svim tim jezicima je čitao, sa nekih prevodio, a na njemačkom, francuskom i latinskom i pisao.
Na njegovo intelektualno obrazovanje najveći uticaj imala je helenska književnost i filozofija: Homer, Eshil, Heraklit…
Sa samo osamnaest godina, 1859. godine, Kostić je počeo da prevodi Šekspira na srpski jezik. Helenizam, Šekspir, srpska narodna poezija – to su tri osnovne pretpostavke Kostićeva djela.
Svoju čuvenu pjesmu “Santa Marija dela Salute” posvetio je tragično preminuloj Lenki Dunđerski i te stihove mnogi kritičari i poznavaoci poezije smatraju najboljim pjesničkim ostvarenjem u srpskoj književnosti.
Laza Kostić preminuo je 26. novembra u Beču 1910. godine, a sahranjen je na Velikom pravoslavnom groblju u Somboru.
Ostaće zapamćen kao jedan od najznačajnijih književnika srpskog romantizma.
/Srna/
