Na današnji dan davne 1928. godine na Kalemegdanu je otkriven Pobednik, veličanstveni spomenik Ivana Meštrovića koji je danas simbol Beograda. Međutim, njegov put do ovog mjesta nije bio ni lak ni brz. Pobednik je svoje mjesto u Beogradu izborio teškom mukom, a bilo je i onih koju su htjeli da ga sruše.
Neposredno po okončanju Drugog balkanskog rata čuveni vajar Ivan Meštrović dobio je zadatak da u čast srpske pobjede izradi veličanstveni spomenik koji bi stajao na najprometnijem beogradskom trgu – Terazijama.
Vajar je osmislio monumentalnu fontanu prečnika od osam metara, sa četiri lava koja bi je krasila i petostepenim stubom od pet-šest metara u sredini – simbolom petovijekovnog ropstva pod Turcima, na čijem bi vrhu stajala muška statua.
Međutim, 1914. godine počeo je Prvi svjetski rat i Meštrović je, kao austrougarski državljanin, morao da napusti Srbiju. Dugo se vjerovalo da je skulptura uništena, ali ju je on, prije odlaska, poslao na livenje u Češku što ju je spasilo.
Rat je prošao, ali Pobednik nije postavljen već je iz Češke otišao pravo u jednu šupu na Senjaku gdje je čamio punih devet godina, sve dok se neko 1927. godine nije dosjetio da bi spomenik ipak mogao da bude postavljen, ovoga puta za obilježavanje decenije od proboja Solunskog fronta.
Međutim, ni ovo nije bio kraj muka za današnji najpoznatiji simbol Beograda. Tadašnja prestonička javnost bila je zgrožena mogućnošću da na najpoznatijem gradskom trgu stoji – go muškarac!
Uzorne beogradske dame smatrale su da će ovakav spomenik loše uticati na moral mladih i da može samo da postidi smjerne djevojke.
Čaršija je danima brujala o ovom “skandalu”. Pljuštali su najrazličitiji predlozi – od onih da se “Pobednik obuče” do onih da je najbolje da se postavi u bazen “kada je već go”. Bilo je i onih koji su smatrali da spomenik treba srušiti i napraviti potpuno novi simbol pobjede.
Srušen nije, ali je morao da promjeni lokaciju – umjesto na Terazije stigao je na Beogradsku tvrđavu gdje je konačno postavljen 7. oktobra 1928. godine.
Podignut je na visinu od 17 i po metara, “ne zato da se što bolje vidi, već da se vidi što manje” kako je napisala tadašnja Politika.
Ironično, ispalo je da je Kalemegdan bolji dom za spomenik koji je ubrzo postao simbol čitavog grada. Vidljiv sa svih strana, Pobednik i danas gleda preko Save i Dunava ka srpskim zemljama prije ujedinjenja i čuva Beograd.
dnevno.rs
