Navršavaju se 23 godine od egzodusa srpskog naroda iz Republike Srpske Krajine. Tada je iz Hrvatske protjerano 250 hiljada Srba, a nekoliko hiljada ubijeno i nestalo. U Bačkoj Palanci, sutra će se okupiti zvaničnici Republike Srpske i Srbije, predstavnici Srpske pravoslavne crkve i građani, kako bi zajednički obilježili i podsjetili na stradanje srpskog naroda u “Oluji”.
Iako se u susretima zvaničnika Srbije i Hrvatske pitanje nestalih ističe kao prioritet, konkretni rezultati su izostali – smatraju u Udruženju porodica nestalih i poginulih lica “Suza”. Stava su da u Hrvatskoj nema dobre volje da se pitanje nestalih Srba riješi i da tako pokušavaju da prikriju zločin koji se desio.
Predsjednik Udruženja porodica nestalih i poginulih lica “Suza” Dragana Đukić ističe da je neshvatljivo da u 21. vijeku, 23 godine neko čeka svoje posmrtne ostatke, a poznate su činjenice i zna se gdje se nalaze posmrtni ostaci. Širom Hrvatske, u kosturnicama se nalazi 900 posmrtnih ostataka za koje ne dolazi do identifikacije.
“Država i državni organi treba da učine sve što je moguće da se neke poznate i neke nepoznate masovne grobnice otkriju, ljudi ekshumiraju, identifikuju i da se završi agonija na taj način. Neće to promijeniti mišljenje Hrvatske ili Srbije, ali će uticati na živote ljudi kojima rat nije završen”, rekao je istoričar Milan Gulić.
Iz Srpskog narodnog vijeća podsjetili su da se Hrvatska obavezala da će kazniti svoje počinioce zločina, što se do danas nije dogodilo i nije izvjesno da će se dogoditi. I iz Koordinacije Udruženja izbjeglih i raseljenih u Srbiji podsjećaju da stanje ni nakon 23 godine nije bolje.
“Stanje se ne popravlja, nego Hrvatska i dalje kroz svoje sistemske i diskriminatorske zakone radi sve u interesu da se Srbi ne bi vratili ili ono malo što se vrati, da ne bude bezbjedno”, ističe Nenad Abramović iz Koordinacije Udruženja izbjeglih i raseljenih u Srbiji.
U Dokumentaciono-informacionom centru “Veritas” kažu da su u operaciji hrvatskih snaga “Oluja” 1995. godine izvršeni genocid i etničko čišćenje nad srpskim narodom, jer je više od 1.860 Srba iz Republike Srpske Krajine ubijeno, a četvrt miliona protjerano.
“Haški tribunal je rekao da to nije to, ali cilj i plan su realizovani, a akcija je sprovedena do tančina. Od prvog dana se htjela sprovesti ideja – trećinu Srba ubiti, trećinu prekrstiti i trećinu protjerati. Mislim da se to ovom akcijom uspjelo”, kaže koordinator Dokumentaciono-informacionog centra “Veritas” za Banjaluku Radomir Kužet.
Sjećanje na akciju hrvatskih snaga “Oluja” mora biti preneseno mlađim generacijama, da se ne bi zaboravilo stradanje i ponovila krvava istorija srpskog naroda. Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Milenko Savanović podsjetio je da za ovaj zločin niko nije odgovarao.
“Moramo više vjerovati jedni drugima, moramo biti jedinstveni i nemojmo dozvoliti da u nekom narednom periodu budemo predmet kao što su bili naši prethodnici u ‘Oluji’ i svim drugim ‘olujama’ prije toga”, rekao je Savanović.
Akcija “Oluja” najveće je i jedno od najsurovijih etničkih čišćenja na području bivše Jugoslavije tokom devedesetih godina prošlog vijeka.
Dok Srbi oplakuju stradale i prognane u “Oluji”, Hrvatska 4. avgusta slavi Dan pobjede.
Međunarodna zajednica ćuti o “Oluji” kao i prije 23 godine
Međunarodni sud pravde je hrvatsku zločinačku akciju “Oluja” okvalifikovao kao etničko čišćenje, ali to nije uticalo da Zagreb i bez naloga ovog suda odustane od proslave 4. avgusta kao dvostrukog državnog praznika, na šta međunarodna zajednica i sada ćuti kao i 1995. godine, saopštio je danas Dokumentaciono-informacioni centar Veritas.
Iz Veritasa su podsjetili da se akcija etničkog čišćenja i masovnih zločina slavi i iz godine u godinu pretvara u veličanje ustaštva i izlive mržnje prema Srbima, a da su se obećanja o zaštiti manjinskih nacionalnih prava, koja su dali hrvatski zvaničnici na dan ulaska Hrvatske u EU prije pet godina na Trgu Bana Јelačića u Zagrebu, pretvorila u suprotnost.
“Srpska zajednica je postala još minornija, obespravljenija i napadanija, a na sve to međunarodna zajednica, uključujući NATO i EU, čija je Hrvatska u međuvremnu postala članica, ćuti kao što je ćutala i prije 23 godine”, istaknuto je u saopštenju iz Veritasa.
Iz Dokumentaciono-informacionog centra podsjećaju da su 4. avgusta 1995. godine Oružane snage Hrvatske, uz odobrenje i podršku NATO-a, a u sadejstvu sa snagama Hrvatskog vijeća odbrane i takozvane Armije BiH izvršile agresiju na sjevernu Dalmaciju, Liku, Kordun i Baniju, odnosno na Srpsku Autonomnu Oblast Krajinu, koja je bila u sastavu tadašnje Republike Srpske Krajine.
Agresija je izvršena, uprkos činjenicama da je ta oblast bila pod zaštitom UN, pod nazivom sektori “Јug” i “Sjever”, i da su predstavnici Republike Srpske Krajine dan prije u Ženevi i Beogradu prihvatili prijedlog međunarodne zajednice o mirnom rješenju sukoba.
Protiv Srba u Republici Srpskoj Krajini /230.000 žitelja sa 30.000 vojnika/ angažovano je 200.000 vojnika, od kojih je direktno u operaciji učestvovalo 138.500 pripadnika Hrvatske vojske, MUP-a i HVO-a, a ako se tome dodaju snage takozvane Armije BiH i NATO-a, agresora je bilo više nego stanovnika u Krajini, a odnos vojnika bio je najmanje sedam prema jedan u korist agresora.
Za nekoliko dana neravnopravne borbe slomljen je otpor Srpske vojske Krajine, a narod zapadne Krajine, njih više od 220.000, poučen istorijskim iskustvom, kreće u do tada najveću srpsku seobu na istok braći po vjeri i naciji.
I kad je prestao svaki otpor Srpske vojske Krajine, agresor je ubijao ljude koji nisu htjeli ili mogli da odu sa vjekovnih ognjišta, ali i one u izbjegličkim kolonama i do Une i preko Une, duboko u teritoriji tadašnje Republike Srpske.
U evidenciji Veritasa nalaze se imena 1.861 poginulog i nestalog Srbina iz ove akcije i poslije nje, od kojeg 1.211 civila /65 odsto/, od kojih su oko tri četvrtine bili stariji od 60 godina.
Među žrtvama se nalazi 548 žena /29 odsto/, od kojih su oko četiri petine bile starije od 60 godina, što predstavlja jedan od crnih rekorda građanskog rata devedesetih godina prošlog vijeka na prostorima bivše Јugoslavije.
Od ukupnog broja žrtava do sada je rasvijetljena sudbina 1.084 lica, dok se na evidenciji nestalih vodi još 777 lica, od kojih 588 civila, među kojima 295 žena.
Hrvatska izbjegava bez valjanog razloga ekshumacije i poznatih mjesta sa oko 152 posmrtna ostatka Srba, pokopanih uglavnom pod oznakom “nepoznat”, što je jedinstven slučaj na području bivše Јugoslavije, kao što bez pravog razloga oteže i sa identifikacijama 362 ekshumirana posmrtna ostatka.
Agresija, pod kodnim nazivom “Oluja”, sprovođena je, kao i one koje su joj prethodile – “Miljevački plato”, “Maslenica”, “Medački džep” i “Bljesak”, prema taktici “spržene zemlje”, što je polovinom novembra 1995. godine dostiglo razmjere potpunog zatiranja srpske zajednice u Krajini.
Iako je bilo očigledno da je hrvatska vlast preduzela ovu agresiju zbog dobijanja teritorije bez srpske većine koja je na njoj živjela, Savjet bezbjednosti UN, osim “snažne osude hrvatske vojne ofanzive velikih razmjera”, nije donio, bilo kakve kaznene mjere protiv agresora.
“Oluja” je jedini događaj u kojem su Srbi iz Hrvatske žrtve, a za koji je suđeno pred Haškim tribunalom.
Pretresno vijeće je jednoglasno zaključilo da su dvojica od trojice optuženih generala bili učesnici udruženog zločinačkog poduhvata, čija je zajednička svrha bila trajno uklanjanje srpskih civila iz Krajine silom ili prijetnjom, i osudilo ih – Antu Gotovinu na 24, a Mladena Markača na 18 godina zatvora.
Žalbeno vijeće je, tijesnom većinom, sa tri prema dva, poništilo cijelu presudu Pretresnog vijeća i oslobodilo optužene generale po svim tačkama optužbe.
Iako nije negiralo zločine utvrđene u prvostepenoj presudi, Žalbeno vijeće nije našlo za shodno da optužene generale osudi ni po alternativnim vidovima odgovornosti.
Od nekoliko do sada procesuiranih pripadnika hrvatskih oružanih snaga za ratne zločine nad Srbima iz vremena “Oluje”, hrvatski sudovi su pravosnažno osudili samo jedno lice /za slučaj “Prukljan i Mandići”/, a tokom posljednjih godina, nekoliko porodica ubijenih Srba u ovoj zločinačkoj akciji, nakon dugogodišnjih i iscrpljujućih sporova, uspjeli su ostvariti naknadu štete za ubijene rođake.
Veritas podsjeća da je i Sud BiH osudio jednog pripadnika Petog korpusa takozvane Armije BiH za ratni zločin nad četvoricom pripadnika Srpske vojske Krajine, koje je uz njegovu saglasnost, po zarobljavanju na Suvoj međi na teritoriji Hrvatske, ubio mudžahedin iz sastava iste jedinice.
U direktnoj vezi sa operacijom “Oluja” je i parnični postupak pred Federalnim sudom u Čikagu po tužbi krajiških Srba protiv konsultantske firme MPRI, odnosno njene pravne nasljednice, podnesen u avgustu 2010. godine, zbog naknade štete po osnovu saučesništva u genocidu, koji je, nakon dugih pregovora, u jesen 2016. godine okončan nagodbom.
Vrednije od dobijenog novca u simboličnom iznosu je saznanje da je preko ovog postupka barem dio svjetske javnosti upoznat o tragediji Srba iz Republike Srpske Krajine, kojoj su uveliko kumovale i američke organizacije, poput MPRI-ja, navedeno je iz Veritasa.
“Oluja” je, kako se podsjeća, stigla i pred Evropski sud za ljudska prava pred kojim se vode sudski sporovi po tužbama oštećenih Srba protiv Hrvatske, koji su izgubili sporove pred hrvatskim sudovima ili smatraju da njena državna tijela nisu sprovela efikasnu istragu smrti njihovih rođaka civila, koji su ubijeni za vrijeme ili neposredno nakon ove akcije.
Izvor:(RTRS)
