Banjaluka – Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica dokumentovao je da je tokom rata u BiH u periodu od 1991. do 1995. godine poginulo ili nestalo 29.070 Srba među kojima je 2.385 žena i 447 djece.
Direktor ovog centra Milorad Kojić predstavio je juče rezultate popisa i evidentiranja srpskih žrtava. U bazu su, pored navedenih, uneseni i podaci za 659 lica srpske nacionalnosti koja su stradala ili umrla od posljedica ranjavanja ili represije i rata. Kojić je rekao da za 629 lica rade dodatne provjere i kompletiraju dokumentaciju, jer posjeduju indicije da su i ona stradala u proteklom ratu, ali trenutno nema dovoljno podataka da bi ih mogli svrstati među žrtve rata.
– Ovo nisu konačni podaci, već oni do kojih je smo do sada došli. Ovo je prvi put da je jedna zvanična institucija u BiH popisala žrtve. Baza podataka obuhvata pet cjelina – dokumente, žrtve, izvršioce, djela i svjedoke. Podatke smo koristili iz 109 gradova, sve smo obuhvatili, imali smo probleme sa opštinama u FBiH, ali smo različitim metodama došli do podataka – istakao je Kojić.
On se osvrnuo i na dosadašnje podatke o broju srpskih žrtava, koje su iznijeli Istraživačko-dokumentacioni centar iz Sarajeva i Haški tribunal, ističući da je u njima smanjen broj stradalih Srba.
– Istraživačko-dokumentacioni centar iz Sarajeva je popisao 24.953 stradalih Srba i vidljivo je da je umanjio broj srpskih žrtava za 17,5 odsto. Haški tribunal je broj srpskih žrtava umanjio za više od 21 odsto. Haško tužilaštvo je popisalo 22.779 srpskih žrtava i to najbolje pokazuje i odnos koji su oni imali prilikom procesuiranja predmeta ratnih zločina u BiH – rekao je Kojić.
Podaci Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica pokazuju da je najveći broj Srba stradao tokom 1992. godine – 12.981. Najtragičnija godina za srpski narod nakon toga bila je 1995. u kojoj je rat i okončan i tada je ubijeno ili je nestalo 5.975 ljudi. Srbi su najveću žrtvu podnijeli u Sjeveroistočnoj Bosni gdje je dokumentovano stradanje 7.769 osoba i u Sarajevskoj regiji gdje je evidentirano 7.178 žrtava.
Najviše su stradali muškarci, kojih je popisano 26.685, dok je evidentirano i 2.385 žena žrtava rata. Čak 40 odsto popisanih muškaraca život je izgubilo tokom 1992. godine, odnosno na početku rata. Oko 78 odsto ili 22.721 žrtva bili su vojnici, popisano je 6.313 civila ili oko 21 odsto, dok za ostale nije utvrđen status.
– Mnogi će reći da su najviše stradali vojnici, ali među njih 22.721 je 2.515 nestalih i to je najčešće ratni zločin. Ubijeno je i 1.899 vojnika i to uglavnom nakon zarobljavanja. Od ukupnog broja stradalih vojnika čak 10.180 se može dovesti u vezu sa ratnim zločinima – istakao je Kojić i dodao da se i dalje traga za 1.672 lica među kojima je 636 vojnika i 13 pripadnika MUP-a RS.
Rad na popisu i evidentiranju srpskih žrtava rata počeo je u julu 2013. i do 31. oktobra ove godine u bazu podataka uneseno je 83.118 dokumenata.
Prijetnje
Milorad Kojić je rekao da Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica redovno obavlja poslove bez obzira na nedavne prijetnje smrću.
– Prijetnje smo prijavili MUP-u RS kojem u potpunosti vjerujem – kazao je Kojić kojem je nepoznata osoba 7. novembra putem telefona uputila prijetnje na nacionalnoj i vjerskoj osnovi.
Broj srpskih žrtava po godinama stradanja
1991. godina – 664
1992. godina – 12.981
1993. godina – 4.496
1994. godina – 3.749
1995. godina – 5.975
Nakon 1995. godine – 659
Nepoznat datum – 546
Broj stradalih prema regijama
Krajina – 6.142
Sjeveroistočna Bosna – 7.769
Podrinje – 4.740
Sarajevska – 7.178
Srednja Bosna – 779
Hercegovina – 1.231
Izvan BiH – 1.164
Nepoznata opština stradanja – 67