O dramatično visokom nivou zagađenja na Balkanu, a prije svega u Srbiji i Bosni i Hercegovini pišu i najpoznatiji svjetski mediji. Ugledni Njujork tajms navodi da su veće gradove u balkanskim državama posljednjih dana pogodili opasni nivoi smoga, što je podstaklo nezadovoljstvo među građanima, ali i zvanična upozorenja stanovništvu da ostane u zatvorenom prostoru i izbjegava fizičku aktivnost.Odmah na početku teksta, list napominje da je Vlada Srbije sazvala hitan sastanak radi rješavanja problema u srijedu, ubrzo nakon što je vrhunac zagađenja vazduha tokom vikenda izazvao hitne mjere u glavnom gradu Bosne i Hercegovine, Sarajevu.
U izvještaju američkog programa za zaštitu životne sredine prošle godine se navodi da Sarajevo ima najveće koncentracije zagađenja vazduha u Evropi, dok u prosjeku ljudi koji žive na zapadnom Balkanu izgube do 1,3 godine života od zagađenja vazduha, piše Njujork tajms.
Hrvatska policija u srijedu je takođe pozvala građane Zagreba da koriste javni prevoz i izbjegavaju bicikle ili skutere.
Visoke koncentracije toksičnih čestica vazduha su tipične za zimu u balkanskim zemljama koje u velikoj mjeri zavise od elektrana na ugalj i gdje ljudi voze stare automobile i koriste drva i ugalj za grijanje. Posljednjih dana vremenski uslovi bez vjetra i gusta magla pogoršali su problem. Dok desetine gradova u regiji trpe, najteže je pogođeno Sarajevo, izgrađeno u dubokoj dolini koju okružuju planine.
Tokom većeg dijela protekle nedjelje, nivoi čestica PM10 u vazduhu u Sarajevu bili su najmanje dva puta, a ponekad i osam puta viši od bezbjednosne granice Evropske unije. Rastuće zagađenje razljutilo je aktiviste za životnu sredinu i u Bosni i u Srbiji, koji kažu da vlasti reaguju prekasno, napominje američki list.
Beograd je danima bio obavijen oblakom smoga koji je posebno pogodio niža područja. Na veb stranici gradske zdravstvene uprave podnijeta je u srijedu uzbuna sa jezgrovitim upozorenjem: “Vazduh u Beogradu je zagađen!”Ipak, vladini zdravstveni zvaničnici savjetovali su da se ne paniči. Problem pripisuju kombinaciji neefikasne potrošnje energije, zastarjele industrijske opreme i upotrebe fosilnih goriva zimi, uključujući nekvalitetni mrki ugalj.
Stručnjaci su upozorili da bi ove i druge ekološke poteškoće mogle čak i da zaustave napore Srbije i drugih balkanskih zemalja pridruživanja Evropskoj uniji.
U Bosni su aktivisti osudili Vladu zbog oslanjanja na kratkoročne mjere tokom kriznih dana, poput zabrane dizel vozila i preporučivanja upotrebe maski za lice, a pritom se ne bave ključnim pitanjima, poput širenja visokih zgrada koje blokiraju protok vazduha.
Ambasada Švedske u Bosni upozorila je ovog vikenda na Tviteru da je Sarajevo “u sopstvenoj kategoriji kada je u pitanju loš kvalitet vazduha”.
Sarajevske vlasti smanjile su cijene karata za gradsku žičaru koja vodi do obližnje planine Trebević, jer stanovnici kreću ka popularnim skijalištima kako bi izbjegli zagađenje.
U Hrvatskoj, članici EU, policija je saopštila da su u srijedu u Zagrebu premašeni standardi zagađenja vazduha. U policijskom saopštenju se apeluje na građane da izbjegavaju aktivnosti na otvorenom i smanje pušenje.
(Njujork tajms)
