Zahvaljujući odredbama Izbornog zakona BiH, u BiH je u lokalnim zajednicama moguće postati odbornik i sa svega nekoliko desetina ili stotina glasova, ako se kandidujete kao predstavnik nacionalnih manjina.
Podsjećamo, da bi osoba mogla da se prijavi na listi za nacionalne manjine u opštinskim i gradskim skupštinama, potrebno je da se deklariše kao pripadnik grupe ili naroda koji nisu dio konstitutivnih naroda, i to u onim lokalnim zajednicama u kojima žive pripadnici nacionalnih manjina. Na primjer, prema članu 13.14, stav 3 Izbornog zakona, istaknuto je da se učešće manjina određuje opštinskim odnosno gradskim statutom, s tim da se najmanje jedno odborničko mjesto mora garantovati ukoliko u toj lokalnoj zajednici nacionalne manjine čine barem tri odsto stanovništva. Prema članu 1.1 stav 8 istog Zakona, pripadnik nacionalne manjine podrazumjeva državljanina BiH koji ne pripada nijednom od tri konstitutivna naroda.
“Nacionalnu manjinu čine ljudi istog ili sličnog etničkog porijekla, iste ili slične tradicije, običaja, vjerovanja, jezika, kulture i duhovnosti i bliske ili srodne istorije i drugih obilježja”, naglašeno je u ovom članu.
Međutim, ko se može kandidovati na ovim manjinskim listama, podložno je različitim interpretacijama, s obzirom na to da je za kandidovanje dovoljno da se osoba izjasni kao pripadnik nacionalne manjine.
Franjo Rover, predsjednik Saveza nacionalnih manjina RS, kaže za “Nezavisne” da su manjine ogorčene ovim zakonom i smatraju da je bolje ukinuti predstavljanje nacionalnih manjina u lokalnim skupštinama, nego nastaviti s trenutnim modelom. Ističe da se kao pripadnik nacionalnih manjina kandidovao za lokalne izbore u svojoj lokalnoj zajednici (Prnjavor), ali da je na kraju prošao kandidat kojeg je pogurala jedna lokalna stranačka organizacija.
“Tog čovjeka koji je izabran da nas predstavlja niko ne zna u našem savezu. Ne znamo da se igdje zalagao za nacionalne manjine, ne znamo da li pripada nekom udruženju, niko od ljudi s kojima sam razgovarao ga ne zna, a vjerujte da znam skoro svakog ‘u glavu’. Jedino što znam je da je pripadnik jedne stranke koja nema veze s manjinama”, kaže Rover.
Ističe da ljudi koji se kandiduju na listama za nacionalne manjine dobiju vrlo mali broj glasova, a onda sprovode politiku stranke koja im je pomogla da dobiju to odborničko mjesto. Kaže da se onda pripadnici nacionalnih manjina teško odlučuju da glasaju na manjinskim listama, jer znaju da će na kraju proći ljudi koji neće zastupati interese nacionalnih manjina.
“Volio bih da vidim šta će oni uraditi za nacionalne manjine, da vidimo kakvu će politiku sprovoditi. Neki od njih mešetare, prodaju svoj glas, mijenjaju stranke i vode stranačka kadriranja. O manjinama niti šta znaju niti ih interesuju”, kaže Rover.
Predložio je vlastima da sprovedu anketu među pripadnicima nacionalnih manjina i da od njih čuju kakva su njihova iskustva s manjinskim predstavljanjem.
“Garantujem da će vam 99 odsto tih ljudi reći da je bolje da ukinete zakon u potpunosti nego da izigravamo poštovanje manjina i njihovih prava”, naglasio je Rover za “Nezavisne”.
Pokušali smo stupiti u kontakt s nekim od ljudi koji su u lokalnim zajednicama u RS pobijedili na manjinskim listama, ali nam se nisu javljali, a za neke nismo uspjeli pronaći nikakve podatke na internetu koga zastupaju.
nezavisne
