1768. – Rođen francuski pisac i diplomata Francoa Rene Šatobrijan, sjajan stilista koji je snažno uticao na francusku književnost. Poslije ranjavanja u jednoj bici sa pristalicama Francuske revolucije 1792. je emigrirao u Englesku, gdje je ostao do 1800. Po povratku na vlast dinastije Burbon 1814. bio je ambasador i šef diplomatije. Povukao se iz politike 1830. poslije Julske revolucije i pada kralja Šarla Desetog. Djela: “Duh hrišćanstva” /čiji su dio kratki romani “Atala” i “Rene”/, poema u prozi “Mučenici”, “Put iz Pariza u Jerusalim”, “Uspomene s onu stranu groba”, epopeja o američkim Indijancima “Les Natćez”, politički spisi “Istorijski, politički i etički eseji o prošlim i sadašnjim revolucijama, razmatranim u odnosu na francusku revoluciju”, “O Bonaparti i Burbonima”.
1781. – Španski naseljenici – pod nazivom “Grad naše Gospe, kraljice anđela” /El Pueblo de Nuestra Senora La Reina de Los Angeles/ – osnovali grad Los Anđeles.
1809. – Rođen poljski pisac Julijuš Slovacki, tvorac poljskog romantičarskog pozorišta, majstor jezika i forme. Djela: zbirke pjesama “Poezija” /tri toma/, poeme “Anheli”, “U Švajcarskooj”, “Benjovski”, “Čas misli”, “Kralj-Duh”, drame “Kordijam”, “Fantazi”, “Mazepa”, “Mindove”, “Marija Stjuart”, “Horštinjski”, “Salomejin srebrni san”, tragedije “Baladina”, “Lila Veneda”.
1823. – Rođen srpski knez Mihailo Obrenović, koji je Srbiju učinilo najjačom vojnom silom Balkana. Vladao je od 1839. do 1842. i od 1860. do 1868, kad je ubijen na Košutnjaku. Zbog bune Tome Vujčića – Perišića pobjegao je 1842. u Austriju, gdje je pomagao Vuka Stefanovića Karadžića, Đuru Daničića, Branka Radičevića i druge srpske pisce. Kad se njegov otac knez Miloš Obrenović vratio na vlast 1858, preuzeo je komadu nad vojskom, a 1861. je ustanovio narodnu vojsku od oko 50.000 ljudi i snabdio je modernim oružjem. Iskoristio je tursko bombardovanje Beograda 1862. i poslije dugih pregovora natjerao je 1867. Turke da povuku garnizone iz svih srpskih gradova. Sklapao je saveze s balkanskim hrišćanima radi rušenja Otomanskog carstva – 1866. s Crnom Gorom, 1867. s Grčkom i s Bugarskim revolucionarnim odborom i 1868. s Rumunijom i nastojao je da spriječi pad BiH pod austrijsku vlast.
1844. – Popečiteljstvo prosveštenija /ministarstvo prosvjete/ Srbije odobrilo osnivanje Narodnog muzeja u Beogradu na incijativu srpskog pisca Jovana Sterije Popovića, tada načelnika Popečiteljstva prosveštenija.
1862. – U Carigradu potpisan protokol povodom spora Srbije i Otomanskog carstva poslije ubistva jednog srpskog dječaka na Čukur-česmi Beogradu i sukoba Turaka i Srba. Carigradskim protokolom je naređeno Turcima da napuste mnoge srpske gradove, uključujući varoš beogradsku, ali su u nekim mjestima ipak ostali turski vojnici.
1870. – Francuska postala republika, čime je okončano Drugo carstvo Šarla Luja Napoleona Trećeg Bonaparte, tri dana prije toga zarobljenog u francusko-pruskom ratu.
1906. – Rođen američki biolog njemačkog porijekla Maks Debrik, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1969. godine, koji je znatno doprinio istraživanjima genetske srukture virusa.
1908. – Rođen američki filmski režiser Edvard Dimitrik, autor oporih kriminalističkih filmova i filmova o socijalnim i rasnim problemima u SAD. Filmovi: “Unakrsna vatra”, “Zbogom, ljubljena moja”, “Plavuša iz Singapura”, “Iza izlazećeg sunca”, “Daj nam danas”, “Žongler”, “Mladi lavovi”, “Plavi anđeo”, “Drvo života”, “Pobuna na Kejnu”.
1944. – Belgijske gradove Brisel i Antverpen u Drugom svjetskom ratu oslobodile britanske i kanadske trupe.
1963. – Umro francuski državnik i finansijski stručnjak Rober Šuman, tvorac tzv. “Šumanovog plana” 1950, na osnovu kojeg su 1952. Belgija, Holandija, Luksemburg, Zapadna Njemačka, Italija i Francuska stvorile Evropsku zajednicu za ugalj i čelik, preteču Evropske unije. Bio je ministar finansija 1946, šef diplomatije od 1948. do 1953. i ministar pravde od 1955. do 1956.
1965. – Umro alzaški ljekar, filozof, teolog, pisac, muzički istoričar, muzičar i humanista Albert Švajcer – dobitnik Nobelove nagrade za mir 1952. Od 1913. do smrti je radio kao ljekar-misionar u bolnici koju je osnovao u francuskoj Ekvatorijalnoj Africi. Djela: “Kultura i etika”, “Između vode i prašume”, “Autobiografija”, “Afričke priče”, “Potraga za istorijskim Isusom”.
1974. – SAD kao posljednja zapadna zemlja uspostavile diplomatske odnose sa Istočnom NJemačkom.
1989. – Umro francuski pisac Žorž Simenon, autor 84 kriminalistička romana u kojima je glavna ličnost izmišljeni inspektor Megre. Djela: romani “Lađar”, “Noć na raskršću”, “Mali doktor”, “Megre postavlja zamku”.
1992. – Bivši predsjednik Bugarske Todor Živkov, zbačen 1989, osuđen na sedam godina zatvora pod optužbom za pronevjeru državnih fondova.
1995. – Pod geslom “Ujedinjeni Jerusalim je naš” Izrael započeo 15-mjesečnu proslavu 3000. godišnjice proglasa kralja Davida o tom gradu kao prijestonici jevrejskog naroda.
1997. – Od eksplozije tri bombe, koje su u Jerusalimu postavili islamski teroristi, poginulo sedam i ranjeno skoro 200 ljudi.
1998. – Međunarodni tribunal u Hagu osudio na doživotnu robiju bivšeg premijera Ruande Žana Kambandu, optuženog za genocid počinjen 1994. u sukobima plemena Tutsi i Hutu u toj afričkoj zemlji.
2000. – Oko 20 policajaca i vojnika, te 60 pripadnika ljevičarskog pobunjeničkog pokreta pogunulo je u sukobima u Kolumbiji, koji su aktivirani nakon posjete američkog predsjednika Bila Klintona.
2001. – Dragan Kolundžija, koji je u vrijeme rata u BiH bio čuvar u logoru Keraterm u Prijedoru, priznao pred Haškim tribunalom krivicu za zločin protiv humanosti u okviru sporazuma sa Tužilaštvom, prema kome protiv njega neće biti podignute nove optužnice.
2003. – Dragan Nikolić, zvani Jenki, priznao pred Haškim tribunalom krivicu po sve četiri tačke treće izmijenjene optužnice, koja ga tereti za zločine počinjene nad muslimanima i ostalim nesrbima u logoru “Sušica” u Vlasenici 1992. godine, gdje je bio jedan od komandanata.
2009. – Od eksplozije u fabrici namjenskih proizvoda “Prvi partizan” u Užicu poginulo sedam radnika.
2018. – U Banjaluci je prestalo da kuca srce bokserske legende Banjaluke, ali i nekadašnje Jugoslavije i jednog od najboljih sportista ikada na ovim prostorima i šire, Marijana Beneša.
Marijan Beneš je rođen 11. juna 1951, a kada je imao 16 godina došao je u Bokserski klub Slavija. U ovom klubu je proveo čitavu karijeru, u amaterskom ringu osvojio je sve što se moglo osvojiti, pa je za zlatni jubilej 50 godina kluba proglašen za najboljeg boksera Slavije svih vremena.
Njegova trofejna riznica je prebogata. Devetostruki je prvak BiH, četiri puta bio je šampion Jugoslavije, pobjednik je omladinske “Zlatne rukavice” BiH, beogradske “Zlatne rukavice”, “Zlatnog gonga” u Skoplju, četiri puta osvojio je “Čeličnu pesnicu”, koja se godinama održavala u Zenici. Bio je trostruki prvak Balkana, a vrhunac briljantne amaterske karijere doživio je 9. juna 1973. u Beogradu, kada je osvojio titulu amaterskog prvaka Evrope. U finalnom meču borio se protiv Anatolija Kamnjeva, predstavnika SSSR, takođe poznatog nokautera, i taj meč je ostao upamćen po razmjenih teških udaraca, kada su oba borca doživjela klasične nokaute “na nogama”. Te iste godine je izabran za najboljeg sportistu Jugoslavije.
“Počeo sam kao prvak grada, a završio kao neslužbeni prvak svijeta”, rekao je Beneš jednom prilikom. Sa Slavijom je 1974. osvojio šampionsku titulu i to je bio prvi trofej koji je došao u novootvoreni hram banjalučkog sporta dvoranu “Borik”. U Banjaluci je 17. maja 1979. godine osvojio titulu profesionalnog prvaka Evrope u EBU verziji, nokautiravši u punom “Boriku” Francuza Žilbera Koena. Titulu profesionalnog prvaka uspješno je odbranio četiri puta, da bi je izgubio 1980. U amaterski ring je ulazio 299 puta, ostvario je 272 pobjede, 16 puta boksovao je neriješeno, a doživio je samo 11 poraza. Kao profesionalac imao je 39 mečeva, od kojih 32 pobjede (21 meč nokautom), a jedan je boksovao neriješeno.
Uz Matu Parlova važi za jednog od najboljih boksera koje su exYu prostori ikada imali. Bio je neprevaziđen nokauter zbog kojeg su svi rivali sa zebnjom ulazili u ring. Ipak, nikada nije nekog ozbiljnije povrijedio, ali je ceh toga platio narušenim zdravljem. Teške povrede oka uspjele su ono što žutica nije, pa je blistavu trofejnu karijeru okončao 1983. godine. Dugo se kao lav, s onim istim žarom koji ga je krasio u ringu, borio s teškom bolešću i na kraju otišao u legendu.
(Srna/Nezavisne)
