Srpska pravoslavna crkva i vjernici danas obilježavaju Časne verige, dan u znak sjećanja na Svetog Petra, apostola okovanog u verige po naredbi cara Iroda.
Po smrti Isusa Hrista i vaznesenja počinje proganjanje hrišćana koje je trajalo više od 300 godina. Carev namjesnik Irod, upravnik Galileje, pogubio je Jakova, brata Jovanovog i, na podsticanje Jevreja, naredi da uhvate Petra i bace ga u tamnicu.
Petar je u tamnici spavao okovan između dva vojnika, i noć pred izvođenje na sud, zasvjetli cijela tamnica i anđeo kucnu Petru po rebrima, probudi ga pa mu reče: “Ustani, obuj se i opaši se, pa hajde sa mnom”.
Petar ustade, a okovi mu spadoše s nogu pa pođe s anđelom. Vojnici su spavali kao mrtvi, pa anđeo provede Petra pored straže, a kad su došli do gvozdene gradske kapije, ona se sama otvori i tako se Petar oslobodi zatvora, i vjerovatne smrti.
Verige koje su spale sa Petra hrišćani su sačuvali koliko zbog uspomena na Svetog Petra, toliko zbog njihove isceliteljske moći. Priča se, da su se mnogi bolesnici izlečili samo dodirnuvši verige (kao i ubrus apostola Pavla kojim su ga brisali dok je bio mučen).
Patrijarh jerusalimski, sveti Juvenal, dao je te vjerige na dar carici Evdokiji, prognanoj ženi cara Teodosija Mlađeg. Carica ih je prepolovila, pa jednu polovinu poslala Crkvi Svetih apostola u Carigrad, a drugu polovinu dala svojoj kćeri Evdoksiji, ženi Valentinovoj u Rim. Evdoksija je sazidala Crkvu Svetog Petra i položila u nju ove verige, zajedno sa onim u koje je sveti Petar, pred svoju smrt, bio okovan od opakog cara Nerona.
Narodna vjerovanja i običaji
Po narodnom vjerovanju od Verižnica (Časnih Veriga) nastaje blaže vrijeme, jer Bog usijanim verigama počinje da zagrijava zemlju. U mnogim mjestima, Verige se smatraju za veliki praznik. Kosovsko stanovništvo praznuje Verižnjake zbog kuge, u nekim selima zbog stoke, a stočari ih praznuju zbog stoke. Ko nosi odjelo šiveno na Časne Verige, vjeruje se da će poginuti od groma.
Te verige čuvahu hrišćani koliko zbog uspomene na velikog apostola, toliko i zbog njihove celebne moći, jer se mnogi bolesnici izliječiše dodirom o njih.
U srpskom narodu postoji običaj da se na današnji dan verigama, odnosno lancima, veže kućni prag i tako dom zaštiti od nečastivih ljudi i sila.
Na današnji dan nipošto ne bi smjeli da odete na put jer se smatra da biste tim činom ostavili dom nebranjenim, odnosno bio bi lakša meta za zle ljude i neprijatelje.
U stara vremena vjerovalo se da bi u slučaju da danas odete na put dom mogao da udari grom, da se zapali ljetina, stoku da zakolju vukovi…
Pošto na Časne verige nije takozvano crveno slovo, danas ne postoje posebne zabrane u pogledu kućnih poslova (peglanje, usisavanje…). Čak je i poželjno da se kuća sredi da blista pošto se Sveti Petar inače smatra zaštitnikom doma i porodice.
(ATV)
