U Istočnom Novom Sarajevu danas će biti obilježeno 29 godina od zločina koji su nad pripadnicima ЈNA u Dobrovoljačkoj ulici u Sarajevu izršili pripadnici takozvane Armije BiH, teritorijalne odbrane i paravojnih muslimanskih formacija.
Obilježavanje počinje u 12.00 časova služenjem pomena stradalim pripadnicima ЈNA u Dobrovoljačkoj ulici na vojničkom groblju u Miljevićima u Istočnom Sarajevu, te polaganjem vijenca i cvijeća kod spomen-krsta.
Iz Narodne skupštine je najavljeno da će obilježavanju prisustvovati narodni poslanik Miroslav Vujičić.
Ranije je najavljeno da će programu obilježavanja prisustvovati predstavnici institucija Republike Srpske, rukovodstva grada Istočno Sarajevo i pripadajućih opština, kao i delegacije Trećeg pješadijskog /Republika Srpska/ puka, te nevladinih organizacija proisteklih iz odbrambeno-otadžbinskog rata.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Duško Milunović tada je rekao da će ovaj događaj biti obilježen danas umjesto 3. maja jer se u dogovoru sa Srpskom pravoslavnom crkvom parastosi ne vrše sedam dana prije i sedam dana poslije Vaskrsa.
U napadima pripadnika takozvane Armije BiH, Teritorijalne odbrane i paravojnih formacija, koji su se odigrali 2. i 3. maja u Sarajevu, tokom dogovorenog mirnog povlačenja iz Sarajeva, poginula su 42 pripadnika ЈNA.
Iako je bezbjednost vojnika garantovao tadašnji predsjednik Predsjedništva BiH Alija Izetbegović, kolona ЈNA nije bezbjedno izašla iz Sarajeva, već je prekinuta i napadnuta.
Za samo nekoliko dana mučki su ubijena 42 pripadnika ЈNA, 71 je ranjen, dok ih je 207 zarobljeno.
Prema nacionalnom sastavu, ubijena su 32 Srbina, šest Hrvata, dva muslimana i dva Albanca, među kojim 10 oficira, 28 vojnika i četiri građanska lica koja su radila u ЈNA.
Događaj će biti obilježen uz poštovanje mjera Republičkog štaba za vanredne situacije, uz skraćeni program i ograničeni broj građana.
Danas se navršava devet godina od kada nas je nakon teške bolesti napustio, po mnogima, jedan od najvećih muzičara bivše Jugoslavije, gitarski virtuoz Rade Tomić Beli iz Prnjavora.
Jugoslovenski Pako De Lusija, kako su ga drugi zvali ili Bijeli Cigan, kako je on sam volio da ga zovu, još za života ušao je u legendu i sigurno da će ga još dugo pamtiti ljudi širom bivše Jugoslavije.
“Svugdje nailazim na tragove i na ljude koji pominju sa sjetom Radu. Čim čuju da sam iz Prnjavora, prvo što pitaju: ‘Znaš li Belog?’, a ja sa ponosom kažem: ‘Čuj znam li, pa pili skupa, jeli kifle pred podrumom i ko zna šta sve još, Rade je legenda , i moj drug!’”, riječi su jednog od Radinih sugrađana koji kao i većina Prnjavorčana ne zaboravljaju nekadašnju prvu gitaru Jugoslavije kojem su gotovo svi muzičari ljubili desnu ruku.
Prije dvije godine njegovi prijatelji su se oprostili od njega riječima da je uvijek bilo odličnih muzičara i gitarista, ali da su rijetki oni koji su umjesto prstima svirali dušom kao Beli.
“Beli će uvijek ostati naš prijatelj, maestro, legenda, nenadmašni virtuoz gitare, čovjek u čijim rukama je gitara govorila. Nema ga više da svojom čarobnom svirkom razgaljuje srca svih koji su ga slušali, poznavali, voljeli. Bog mu je podario rijedak talenat, a on ga je doveo do savršenstva i svoju svirku darovao ljudima”, govorili su tada, ali i naglašavali da će iza njega uvijek ostati muzika koju je stvorio, kao i njegovi sinovi Stanko i Mario kojima je prenio ljubav prema gitari.
Upravo Radin sin i gitarski nasljednik Mario Tomić govori kako niko u okruženju nije sa takvom lakoćom imitirao buzuki, grčki i španski melos kao njegov otac i kako su mnogi tvrdili da je imao apsolutni sluh.
“Njegovao je stil između flamenga i džeza, dobro je poznavao skale što mu je omogućavalo širinu sviranja. U svojoj svirci je uspio da ujedini tehniku sviranja, virtuoznost i dušu u jednu cjelinu, a ogromnoj većini muzičara uglavnom nedostaje bar jedno od toga. Sa jednim takvim umjetnikom je lako svirati, držao je sve konce u svojim rukama. Mnogi su govorili da ga je teško pratiti, ali onaj ko njega shvati i doživi njegovu muziku nije mogao imati problema”, kaže Mario i dodaje da Belog izdvajalo i to što je bez problema umio da istovremeno i solira i pjeva, što nije nimalo lako, naročito zbog načina na koji je ovaj muzičar solirao.
Rade Tomić Beli na svirci sa sinom i gitarskim nasljednikom Mariom
U društvu najvećih
Rade Tomić sarađivao je sa brojnim muzičkim velikanima bivše države među kojima su i oni najveći – Toma Zdravković, Boki Milošević, Cune Gojković, Muharem Serbezovski, Bora Spužvić Kvaka i drugi.
Pojedina kola koja je snimio su uvrštavana na kompilacije najbolje muzike Balkana, a instrumentali kao što su Marijin vez, Skopska topana, Ademovo kolo i drugi uvijek će se slušati.
Pored autorskih pjesama snimao je gitarske dionice za mnoge muzičare među kojima se izdvaja nezaboravna pjesma Silvane Armenulić “Šta će mi život”, potom “Sanela” Šabana Šaulića, “Sve si mi uzela” koju je napisao za kuma Aliju Pekića koju je kasnije prepjevala Ljiljana Petrović. Sa Kvakom, koji mu je bio jedan od najvećih prijatelja sa estrade i sa kojim je najviše sarađivao zajedno je napisao pjesmu “Suzo siromaha” poznatu po stihovima „Boriću se sa životom do posljednjeg daha“.
“Sa Cunetom Gojkovićem Beli se družio i sarađivao u mladosti, kada mu je svirao na pločama i pratio ga na nastupima. Nakon što su im se putevi razišli prošlo je nekoliko decenija do njihovog ponovnog susreta kada je Cune, gostujući u Banjaluci odlučio da potraži starog prijatelja iz Prnjavora. Nakon dirljivog susreta nije prošlo ni mjesec dana kada je moj otac preminuo. Sudbina je htjela da se prijatelji iz mladosti pozdrave prije rastanka”, prisjeća se Mario.
Svirajući sa velikim imenima i zvijezdama Beli dobija i mnogobrojne ponude, ali se ne snalazi u tom svijetu, te ih odbija jer mu karijera nikada nije bila u prvom planu.
“Krenuo je kafanskim, boeskim životom, radio kao samostalni umjetnik, uvijek se smatrao ‘prljavim’ uličnim sviračem, nije volio pravolinijsko sviranje, u svojoj svirci je uvijek koristio improvizaciju, smatrao se uvijek ograničenim kada je morao da svira onako kako jeste i to stalno identično ponavljao, to ga je i proslavilo, nije htio da se ograničava, da sve treba da bude po nekim pravilima, ono što je trenutno osjećao volio je da ubacuje u svirku”, kaže Mario.
Sredinom sedamdesetih odlazi u Njemačku u vrijeme kada se znalo ko je ko u muzičkim vodama Jugoslavije i, za razliku od današnjeg vremena, ko može a ko ne da snimi ploču.
“Bio je i psiholog, znao pogoditi sa pjesmom, ali i obazriv. Posmatrao je sve u kafani, znao ko šta misli, imao fotografsko pamćenje. Isticala ga je i duhovitost, ali i to što je znao uzeti bakšiš, kao i njegova velikodušnost. Iz Njemačke je znao dolaziti sa ogromnim novcem, ali zbog svog načina života znao je doći i sa dugovima. Međutim, moram naglasiti da je uvijek gledao da mu porodica ima sve što je potrebno. Pomagao je i drugima, ako ne finansijski onda je barem pjesmom znao oraspoložiti tužne, naročito u vrijeme ratnog perioda”, kaže Mario Tomić.
U periodu dok je boravio u Njemačkoj Beli ostaje bez jednog prsta, a sve je vremenom dobilo mitološku dimenziju jer su neki tvdili da je prst izgubio na kocki, drugi na mašini u fabrici gitara ili u šumi sjekući drva, a Beli nikada nije sam potvrdio niti jednu verziju. Zanimljivo je i da mu je nakon smrti desna ruka ostala u položaju kao da drži trzalicu, koju su mu tada i stavili te ga tako sahranili.
Kao i svi veliki talenti izuzetno je cijenio Rome, i u njima prepoznao nešto što nema svako. Za Ljiljanu Petrović je Beli uvijek govorio da je “ciganska kraljica” i najbolja u tom žanru uz “ciganskog kralja” Šabana Bajramovića, a sebe je volio zvati Belim Ciganinom.
I Romi su voljeli njega. Kad je bio na vrhuncu, dolazio iz Njemačke u Prnjavor, svi bi išli u jednu kafanu jer su znali da će i Beli u nju, a tamo ih je častio, sa njima pio, družio se, svirao…
U posljednjoj fazi svog muzičkog puta Beli je najviše sarađivao sa gitaristom Sašom Jočićem sa kojim je najčešće nastupao u restoranima Jezero i Bomi.
“Kao muzičar za njega mogu samo reći da je bio vrhunski umjetnik, zanimljiv čovjek, inteligentan, nadaren, maštovit i veoma zanimljivo društvo. Jednostavno taj je čovjek imao Božiji dar jer onako kako je on svirao to se nije moglo naučiti, svirao je neponovljivo, autentično, i on je toga bio svjestan ali nije težio da to unovči i pretvori u neku slavu a mogao je napraviti sjajnu karijeru da je išao tim tokom”, kaže Saša i naglašava da su nadareniji i ostvareniji muzičari uvijek više cijenili Belog od onih ne toliko talentovanih.
Kroz restoran “Jezero” prodefilovao je niz poznatih muzičara, kao i ljudi iz drugih sfera javnog života. Beli je tada sarađivao sa Miroslavom Ilićem, Rođom Rajičevićem, Duškom Kulišom, Harisom Džinovićem, Anom Bekutom… I svi su bili oduševljeni!
“Pamtim reakciju Nenad Stojanovića Luisa koji je ushićeno prišao i zamolio nas da svira sa nama, Neša Galija je takođe ostao u čudu kada je čuo Belog. Zanimljivo je bilo i kada je Boba Stefanović telefonom zvao suprugu Brenu da joj Beli “na uvce” svira grčke melodije. On je uvijek bio muzička atrakcija u smislu virtuoza čovjeka koji je neponovljivo svirao i sigurno da nije preuveličavanje da se kaže za njega da je jedan od najboljih muzičara sa ovih prostora”, kaže Saša i dodaje da je i prvak svijeta u sviranju harmonike Joca Đorđević uvijek hvalio umijeće i talenat Jugoslovenskog Paka De Lusije.
Poznavao je i gitarskog virtuoza i vođu legendarne grupe “Smak” Radomira Mihajlovića Točka, sa kojim je imao priliku i da svira, međutim zbog njegovanja različitih muzičkih stilova ubrzo su se razišli.
“Bubnjar “Krvne grupe” i Točkov kum znao je da kaže da su Točak i Beli podjednako dobri i bili rame uz rame samo u različitim stilovima muziciranja”, prisjeća se Saša.
Muzički nasljednici
BELI nije samo sinu Mariju prenio svoje ogromno znanje i iskustvo već je vrlo rado učio i sve druge zainteresovane za ovaj instrument.
Jedan od njih je i Miloš Vujinović koji ističe da je tri godine išao na časove gitare kod Belog te da su se njih dvojica za kratko vrijeme sprijateljili i postali vezani jedan za drugog.
“Beli mi je govorio mnoge stvari o muzici ali i životu, kako da se ponašam, snađem, postavim, čuvam što mi je mnogo pomoglo kasnije. Takođe, davao mi je motivaciju i širio vidike, muziku koja mi je nekad izgledala prekomplikovano pojednostavljivao bi mi je”, kaže Miloš kojem su pričali da je, na dan kada se rodio, njegov budući učitelj gitare došao pripit, uzeo mu desnu ruku, poljubio je i rekao “Ovo će biti dobar gitarista!”
Još jedan učenik Stefan Sarić kaže da je tek kasnije shvatio da Beli nije samo svirao već i živio muziku.
“Kad sam počeo da sviram doživljavao sam ga jednostavno kao učitelja gitare da bi kasnije, poslije njegove smrti shvatio koji je on virtuoz i da to ne može niko odsvirati kao on. Išao samo kod njega jedan kraći period ali većinu onog što danas koristim od njega sam naučio, dao mi je pečat, iako sviram potpuno drugačiji stil, koristim njegove stvari u improvizaciji”, kaže Stefan i dodaje da mu instrumentali njegovog učitelja uvek najbolje legnu kada se osjeća neraspoloženo ili kada doživi emocionalni krah jer je kod Belog “svaki ton emocija”.
Na internetu samo riječi hvale
Kada se bavite bilo kakvom umjetnosti, ma koliko bili dobri, priznati i uspješni riječi kritike – argumentovane ali i one kvarne, su neminovne, ali sa Belim to nije slučaj. Iako se na internetu ne mogu naći tekstovi, dokumenti ili biografija Rade Tomića, forumi na kojima se diskutuje o njegovoj muzici prepuni su riječi hvale za ovog umjetnika.
“Čitav život slušam i sviram gitaru, ali takav zvuk, senzitivnost, virtuoznost koju Beli ima nikada nisam sreo kod drugih gitarista. Svoje koncerte u Australiji posvećujem njemu jer takvu veličinu treba svrstati uz Paka, Đanga, iako i pored njih ja uvijek Belog prije slušam”, napisao je Senad Dulić, gitarista iz Australije na jednom od foruma.
Djetinjstvo
Rade Tomić Beli, rođen je 1950. godine sticajem okolnosti u blizini Ljubljane jer je njegov otac Stanko bio vojno lice te se usljed razmjena koje su se praktikovale u bivšoj Jugoslaviji našao u Sloveniji, potom Kragujevcu da bi se konačno vratio u Prnjavor. Stanko je svirao tamburaške instrumente i vodio prnjavorski tamburaški orkestar u kojem je Beli svirao na svojim muzičkim počecima te imao značajnu ulogu u njegovom muzičkom profilisanju.
Rade upisuje Srednju muzičku školu u Banjaluci koju ne završava ali iskazuje izuzetan talenat – dok su drugi svirali po dva instrumenta njemu su, zbog nevjerovatno razvijenog sluha, odmah dali tri.
Tada “zbog nemirne plave tršave kose dobija nadimak Beli”, prisjećaju se njegovi prijatelji iz tog perioda, nadimak koji će ga kasnije proslaviti.
U muzičkim predmetima je briljirao ali ga ostali nisu zanimali te ih je u potpunosti zanemarivao. Kao što je slučaj sa svim boemima, sve se više okretao kafani, ubrzo i napustio školu te se posvetio isključivo vježbanju gitare.
Bio je solista u poznatim „Banjalučkim trubadurima“ prepoznatljivim po nastupima u kojima su bili obučeni kao marijači. Stariji Banjalučani se prisjećaju vremena kada su pravi mariači nastupali na ovim prostorima, u jednom trenutku Beli se nekako ubacio među njih, savršeno uklopio zbog odličnog poznavanja njihove muzike i sve redom ih je ostavio u čudu.
Nakon trubadura kreće i veliki uspon ovog umjetnika koji će ga vinuti među najveća sviračka imena Jugoslavije.
Danas je ponedjeljak, 10. maj, 130. dan 2021. Do kraja godine ima 235 dana.
1559. – Sinovi ostarjelog turskog sultana Sulejmana Drugog poveli bitku za otomanski prijesto, u mjestu Konja u Maloj Aziji. Vojska Selima – koji je 1566. postao sultan Selim Drugi potukla je snage Bajazita, primoravši ga da s pristalicama pobjegne u Persiju, gdje je kasnije ubijen.
1594. – Mošti oca srpske državotvornosti i prvog srpskog arhiepiskopa Svetog Save Turci spalili na Vračaru u Beogradu. Spaljivanju moštiju Svetog Save, 359 godina poslije njegove smrti, prethodio je ustanak Srba u Banatu pod episkopom banatskim Svetim Teodorom Vršačkim, u kojem su ustanici nosili ikone Svetog Save. Turski sultan Muhamed Treći naredio je Sinan-paši da po svaku cijenu uguši pobune Srba, a ovaj je, znajući da do groba Svetog Save u manastiru Mileševa hodočaste čak i muhamedanci, pa se potom vraćaju vjeri predaka, naredio da se prenesu mošti u Beograd i spalio ih. U narodu je tada nastala pjesma: “Na Vračaru Sinan viče: / gori, gori, svešteniče; / to si od nas zaslužio / što si raju prosvetio”.
1760. – Rođen francuski oficir Klod Žozef Ruže de Lil koji je 1792. napisao riječi i melodiju francuske himne. Pjesmu, komponovanu kao marš, prema narudžbini gradonačelnika Strazbura, oduševljeno su pjevali vojnici Francuske revolucije na maršu iz Marseja u Pariz, pa je nazvana “Marseljeza”.
1774. – Umro francuski kralj Luj Petnaesti, koji je naslijedio prijesto kao petogodišnjak 1715, poslije smrti pradjeda Luja Četrnaestog. Bio je poznat kao rasipnik i od njega potiču riječi: “Poslije mene potop”. Vodio je neuspješan rat za austrijsko nasljeđe i Sedmogodišnji rat, poslije kojeg je Francuska morala da Velikoj Britaniji prepusti Kanadu. Ukinuo je jezuitski romokatolički red i konfiskovao im imovinu.
1844. – Popečiteljstvo prosveštenija Srbije naložilo svim okružnim načelstvima da se staraju o sakupljanju starina. Taj datum je uzet kao dan osnivanja Narodnog muzeja u Beogradu, a akt o osnivanju jedne od najznačajnijih nacionalnih ustanova kulture, na inicijativu srpskog pisca Jovana Sterije Popovića, tada načelnika Popečiteljstva prosveštenija, potpisan je 4. septembra 1844.
1849. – Umro japanski slikar Kacušika Hokusaj, glavni predstavnik realizma u japanskom slikarstvu. Slikao je scene iz svakodnevnog života i predjele, uključujući čuveni ciklus “Trideset pogleda na Fudžijamu”.
1865. – Predsjednika Konfederacije otcijepljenih južnih država SAD Džefersona Dejvisa, u američkom građanskom ratu, zarobile trupe Sjevera.
1871. – Mirovnim ugovorom u Frankfurtu poražena Francuska poslije prusko-francuskog rata primorana da preda Nijemcima pokrajine Alzas i Lorenu i da plati visoku ratnu odštetu.
1881. – Krunisan rumunski kralj njemačkog porijekla Karol Prvi Hoencolern, prvi kralj Rumunije.
1894. – Rođen američki kompozitor ruskog porijekla Dimitri Tjomkin, izuzetan autor filmske muzike, dobitnik više nagrada “Oskar”. Filmovi: “Gospodin Smit ide u Vašington”, “Samo anđeli imaju krila”, “Senka sumnje”, “Dvoboj na suncu”, “Nazovi M radi ubistva”, “Div”, “Starac i more”, “Rio Bravo”, “Tačno u podne”, “Čajkovski”.
1899. – Rođen američki filmski glumac i igrač Frederik Austerlic, poznat kao Fred Aster, jedan od najvećih holivudskih zabavljača, koji je u igračkoj tehnici spojio klasicizam s početka 20. vijeka s modernim shvatanjem plesa. Filmovi: “Roberta”, “Vesela raspuštenica”, “Vrijeme svinga”, “Cilinder”, “Brodvejska melodija”, “Nikad nećeš postati bogat”, “Uskršnja parada”, “Smiješno lice”, “Na plaži”, “Diži zavjesu”.
1904. – Umro engleski novinar i istraživač Henri Morton Stenli, koji se proslavio 1871. “spasavanjem” škotskog istraživača Dejvida Livingstona, za koga se vjerovalo da se izgubio u Africi. Potom je putovao u Afriku više puta do 1889. i otkrio je Albertovo, Edvardovo i Leopoldovo jezero, planinski masiv Ruvenzori i ispitao veliki dio bazena rijeke Kongo.
1923. – Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca i Kraljevina Grčke sklopile konvenciju o osnivanju “slobodne zone u Solunu”, koja je Jugoslaviji predata na upotrebu 6. marta 1925. na period od 50 godina. Zona obuhvata 94.000 kvadratnih metara, na kojoj je Jugoslavija dobila isljučivo pravo upotrebe i carinsku upravu, ali ne i policijsku, jer je područje ostalo pod grčkim suverenitetom. Novi aranžman SFRJ i Grčke o tranzitu jugoslovenske robe preko slobodne zone luke u Solunu potpisan je 3. februara 1975. u Atini, s važnošću od deset godina, poslije čega se automatski produžava svakih pet godina.
1933. – Nacisti su u centru Berlina priredili prvo masovno spaljivanje knjiga, bacivši na lomaču više od 25.000 primjeraka djela Karla Marksa, Sigmunda Frojda, Bertolta Brehta, Alberta Ajnštajna i ostalih jevrejskih, njemačkih i komunističkih autora, koje su pristalice Adolfa Hitlera označile kao “dekadentne”.
1940. – Nacistička Njemačka u Drugom svjetskom ratu bez objave rata napala Holandiju, Belgiju i Luksemburg, a Velika Britanija je poslije nacističke invazije na Dansku zaposjela bivšu dansku koloniju Island.
1940. – Poslije ostavke Nevila Čemberlena pristalice politike popuštanja Adolfu Hitleru i potpisnika kapitulantskog “Minhenskog sporazuma” 1938, kojim je Čehoslovačka natjerana da NJemačkoj ustupi Sudetsku oblast, britanski premijer postao Vinston Čerčil, koji je potom proveo naciju kroz Drugi svjetski rat.
1941. – Rudolf Hes, zamjenik njemačkog nacističkog vođe Adolfa Hitlera, spustio se padobranom u Škotsku, namjeravajući da kod britanske vlade izdejstvuje separatan mir s Njemačkom. Njegov prijedlog nije prihvaćen i Hes je kraj Drugog svjetskog rata dočekao kao zarobljenik u Velikoj Britaniji. Na suđenju u Nirnbergu 1946. za ratne zločine osuđen na doživotnu robiju.
1967. – Američko vazduhoplovstvo prvi put u Vijetnamskom ratu bombardovalo luku Hajfong u Sjevernom Vijetnamu.
1977. – Umrla američka filmska glumica DŽoan Kraford, jedna od najvećih holivudskih zvijezda tridesetih godina 20. vijeka. Filmovi: “Mildred Pirs”, “Lice jedne žene”, “Humoreska”, “Prokletnici ne plaču”, “Strah”, “Nježna pjesma”, “Demonska žena”, “Šta se dogodilo Bebi DŽejn.”
1979. – Umrla srpska filmska glumica Italina – Ida Kravanja, poznata kao Ita Rina, poslije udaje Tamara Đorđević, najpoznatija filmska glumica u Jugoslaviji između dva svjetska rata, prva naša glumica koja je ušla u svjetsku enciklopediju filma. Prije Drugog svjetskog rata igrala je niz glavnih uloga u filmovima njemačke i češke produkcije, a poslije rata epizodne uloge u nekoliko domaćih filmova. Filmovi: “Erotikon”, “Galgentoni”, “Fantom Durmitora”, “A život teče dalje”.
1981. – Socijalista Fransoa Miteran u drugoj rundi predsjedničkih izbora u Francuskoj pobijedio dotadašnjeg šefa države Valerija Žiskara D’ Estena, čime je ljevica u toj zemlji došla na vlast poslije tri decenije.
1988. – SAD stavile veto na rezoluciju Savjeta bezbjednosti UN, kojom je Izrael osuđen zbog invazije na jug Libana.
1993. – Više od 200 tajlandskih radnika poginulo u požaru koji je zahvatio fabriku igračaka u provinciji Nakon Patom.
1994. – Nelson Mendela kao prvi crnac inaugurisan za predsjednika Južne Afrike.
1994. – Italijanski medijski magnat Silvio Berluskoni preuzeo dužnost premijera Italije na čelu koalicione vlade u kojoj su – prvi put poslije Drugog svjetskog rata – bili i neofašisti.
1995. – Najmanje 100 ljudi poginulo kada se lift, koji je prevozio rudare u jednom rudniku zlata u blizini Orknija u Južnoj Africi, iznenada otkačio i stropoštao na dno rudnika.
1996. – Premijer Indije Narašima Rao podnio ostavku poslije izbornog poraza njegove Kongresne stranke.
1997. – U zemljotresu u istočnom Iranu poginulo najmanje 1.560 ljudi.
2015. – U dvodnevnom sukobu (9. i 10. maj) grupe terorista, uglavnom sa Kosova, sa pripadnicima makedonske policije u naselju Divo, u Kumanovu, poginulo je osam osam policajaca, 37 je povrijeđeno, a pronađena su tijela 14 napadača.
Zbog radova Elektro Prnjavora na dalekovodu Radio Prnjavor do 17 časova neće moći emitovati program na dobro poznatoj frekvenciji 99,10 ali nas zato, kao i uvijek možete slušati na internetu, klikom na ovaj link: http://prnjavorlive.info/popup/
Zbog radova na dalekovodnoj i niskonaponskoj mreži iz Elektro Prnjavora za danas najavljuju sljedeća isključenja:
Od 08:30 do 14:30 naselja Štrpci, Brestovo i Mitrovići.
Od 09:00 do 17:00 naselja Podljubić, Drenova Đakovići, Donji Vijačani.
U prostorijama Opštinske organizacije Crvenog krsta Prnjavor, u subotu je održan radni sastanak i na taj način obilježen Svjetski dan Crvenog krsta.
Gordana Pašalić, predsjednik OO Crvenog krsta Prnjavor naglasila je: “Sa načelnikom opštine razgovarali smo o radu OO za proteklu godinu i iznijeli sve aktivnosti koje smo proveli. Sve humanitarne aktivnosti su provedene dok su one takmičarske sa školama izostale, zbog pandemije korona virusa. Plan je da se humanitarne aktivnosti realizuju u tekućoj godini.”
Đurađ Stojčić, sekretar OO, istakao je: “Želim da se zahvalim medijima i načelniku što su došli da zajedno ispratimo i obilježimo Svjetski dan Crvenog krsta. U ovoj sedmici, sumiramo sve naše aktivnosti i nagrađujemo naše volontere. Crveni krst je najveća nevladina organizacija koja djeluje preko 150 godina.
Ove godine 01.07. treba krenuti novi projekat „Starenje i zdravlje 2021-2024“ za koji su načelnik Opštine i OO Crvenog krsta Prnjavor, u martu mjesecu, potpisali ugovor sa Švicarskim crvenim krstom. Pripreme teku po planu i najveći dio sredstava jesu sredstva Švicarskog crvenog krsta. Pružaće se medicinske usluge, usluge lične higijene, nabavke pomagala gdje je potrebno, dobićemo novo vozilo, a opština je obezbjedila prostorije za rad. OO Crvenog krsta Prnjavor trenutno ima oko 100 aktivnih članova, od čega je najviše mladih.”
“Zahvalan sam ljudima i volonterima OO Crvenog krsta, koji su u godini pandemije korona virusa bili produžena ruka Opštinskog štaba za vanredne situacije i koji su bili na svakom mjestu gdje je pomoć bila potrebna. Zahvalnost i za sve druge aktivnosti humanitarnog karaktera koje provode, ostvarujući tako misiju svoga postojanja. Danas posebno želim da naglasim da smo stvorili sve preduslove da se dosadašnji projekat „Dnevna briga za stare“ proširi, i da sa sadašnjih 10 korisnika, u naredne 4 godine postignemo broj od 80 starijih lica kojima će biti pružena pomoć i njega u kući. Ponovo i posebno naglašavam da projekat ima i humanu i ekonomsku dimenziju. Ekonomska se ogleda u činjenici da troškovi smještaja u dom jednog lica, kome je pomoć i njega potrebna, budu i do 5 puta veći, nego da se ista pruža u kući, dok se humana ogleda u spoznaji da starija lica više vole da budu kod kuće, da im se tamo pruži neophodna usluga i pomoć, i da im je u njihovim domovima i najljepše”, rekao je Darko Tomaš, načelnik opštine Prnjavor.
Uslovi za vožnju jutros su povoljni i saobraćaj se odvija nesmetano, a na graničnim prelazima zadržavanja nisu duža od 30 minuta, saopšteno je iz Auto-moto saveza Republike Srpske.
Zbog asfaltiranja kolovoza od danas je potpuno obustavljen saobraćaj na dionici magistralnog puta Lamovita-Ivanjska, od Verića do Lamovite. Za vrijeme obustave, saobraćaj je preusmjeren na privremenu obilaznicu, odnosno lokalni put Lamovita-Bistrica.
Režim saobraćaja zog izgradnje kanalizacije izmijenjen je na raskrsnici magistralnog puta Banja Luka /Rebrovac/-Čelinac i Ulice Mis Adeline Irbi, u naselju Vrbanja.
Zbog opasnosti od odrona i klizišta na magistralnom putu Brod na Drini-granični prelaz Hum-Šćepan Polje putnička vozila prolaze otežano, dok je za teretna vozila saobraćaj potpuno obustavljen.
Vangabariti prevoz kreće dionicama puteva Stanić Rijeka-Doboj-Derventa-granični prelaz Brod, Stanić Rijeka-granični prelaz Gradiška i Karuše-Doboj-Derventa-granični prelaz Brod, pa se vozačima skreće pažnja da voze opreznije i da poštuju uputstva ovlaštenih lica iz pratnje.
Zbog radova saobraćaj je usporen na raskrsnici magistralnog puta Doboj-Rudanka i Ulice Stefana Prvovjenčanog u Doboju gdje se gradi kružni tok, zatim na spoju magistralnog puta Rudanka-Doboj i prilaznog puta prema petlji Rudanka, na auto-putu “9. januar”.
Radovi se izvode na putnim pravcima Rača-Bijeljina-Ugljevik, Crkvine-Modriča, u Ramićima na spajanju magistralnog puta Ivanjska-Šargovac i lokalnog puta Zalužani-Dragočaj, zatim Karakaj-Drinjača, na dijelu magistralnog puta od Modriče do Doboja, te Klašnice-Gornja Vijaka, na području Kotor Varoša, kao i na ukrštanju puteva Milići-Vlasenica-Han Pijesak i Vlasenica-Tišća zbog izgradnje kružnog toka.
U toku su deminerski radovi na dionici regionalnog puta Derventa-Podnovlje, u mjestu Gornji Božinci, zbog čega u periodu od 8.15 do 15.05 časova radnim danima dolazi do povremenih obustava saobraćaja, u intervalima 30 minuta obustave i 10 minuta propuštanja saobraćaja.
Deminerski radovi aktuelni su i na dionici magistralnog puta Brod-Odžak u mjestu Klakar Donji u periodu od 8.00 do 15.00 časova radnim danima, kada dolazi do obustave saobraćaja u intervalima 30 minuta obustave i 10 minuta propuštanja saobraćaja. Obustava saobraćaja zbog deminiranja neće biti vikendom i u dane praznika.
Klizište je obustavilo saobraćaj na regionalnom putu Mrakovica-Gradiška, dionica Mrakovica-Podgradci, dok se otežano prolazi na putu Čajniče-Miljeno u mjestu Luke, Kozarac-Mrakovica, te dionicom Ukrina-Vijaka, a u toku su radovi na dijelu puta od Tedin Hana do Križa na granici sa FBiH i na putnom pravcu Jezero-Šipovo.
U Federaciji BiH radovi se izvode u tunelu Crnaja na dionici Konjic-Jablanica, gdje se tokom dana saobraća naizmjenično, jednom trakom, uz regulaciju semaforima, dok se u noćnim časovima, od 23.00 do 4.30, saobraćaj kroz tunel obustavlja.
Zbog radova u tunelu Čaklovići /Tuzla-Kalesija/ saobraćaj se od 22.00 do 6.00 časova ujutro obustavlja i preusmjerava na alternativni pravac preko Dubrava. Tokom dana, putnička vozila iz smjera Tuzle saobraćaju kroz tunel, a iz smjera Kalesije obilaznicom oko tunela. Teretna vozila se i tokom dana usmjeravaju na put preko Dubrava.
I dalje je zbog radova obustavljen saobraćaj u tunelu Jasen na magistralnom putu Prozor-Jablanica. Putnička i manja teretna vozila saobraćaju obilaznicom oko tunela, dok se vozila iznad 7,5 tona /sa izuzetkom autobusa/ usmjeravaju na alternativne pravce Mostar-Široki Brijeg-Posušje-Tomislavgrad-Kupres-Bugojno i Mostar-Sarajevo-Busovača-Novi Travnik-Bugojno.
Radovi su aktuelni na putnim pravcima Tarčin-Konjic, Kaonik-Busovača Posušje-Tomislavgrad i Banovići-Ribnica.
Polaganjem vijenaca kod bista četiri narodna heroja NOR-a u Spomen-parku, te kod spomenika junacima grada i žrtvama fašističkog terora u gradskom parku, u Prnjavoru je danas obilježen 9. maj – Dan pobjede nad fašizmom.
Predsjednik Opštinskog odbora SUBNOR-a Prnjavor Rade Radonjić rekao je Srni da je sa područja ove opštine u NOR-u učestvovalo 4.500 boraca od kojih je poginulo 1.000 na ratištima širom nekadašnje Jugoslavije.
On je naveo da su među članovima ove organizacije još četiri preživjela borca iz tog perioda.
“Broj preživjelih boraca NOR-a se iz godine u godinu smanjuje, ali nastojimo da ovakvim okupljanjima sačuvamo uspomenu na ratna dešavanja”, istakao je Radonjić.
On je naveo da organizacija na čijem je čelu nastoji da očuva u dobrom stanju i spomenike iz Drugog svjetskog rata.
“Obnovili smo mnoge spomen-ploče, a na LJubiću smo završili spomen-obilježje i park sa klupama i izletištem da nas podsjećaju na grupu ljudi koji su 14. oktobra 1941. godine izašli na to brdo i formirali prvu partizansku četu” , rekao je Radonjić.
On je podsjetio i da je na području opštine Prnjavor prvi metak na neprijateljske snage ispalio Tane Preradović 8. oktobra 1941. godine u Donjim Vijačanima.
Današnjem polaganju vijenaca prisustvovao je i načelnik opštine Prnjavor Darko Tomaš, koji je rekao da 9. maj nije običan dan jer je porazom fašističkog režima 1945. godine opredijeljen dalji razvoj Evrope, a pet godina kasnije ustanovljenjem Šumanove deklaracije stvoren početni osnov moderne Evrope, odnosno današnje Evropske unije.
On je izrazio uvjerenje da mlade generacije kroz školske časove iz istorije mogu dovoljno saznati o dešavanjima u Drugom svjetskom ratu, te da je na svakom pojedincu da usvoji, zapamti i zadrži saznanja u mjeri kojoj to želi.
Opština Prnjavor je u Drugom svjetskom ratu dala četiri naroda heroja – Vida NJežića, Radu Vranješević, Novaka Pivaševića i Stanka Vukašinovića.
