Danas se navršava 18 godina od petooktobarskih demonstracija građana Srbije koje su dovele do okončanja vladavine predsjednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.
Demonstracije u centru Beograda organizovane su nakon što je Izborna komisija osporila pobjedu kandidata Demokratske opozicije Srbije /DOS/ Vojislava Koštunice na izborima za predsjednika SR Jugoslavije održanim 24. septembra 2000. godine.
DOS je pozvao građane da se 5. oktobra 2000. godine okupe ispred Savezne skupštine i suprotstave “izbornoj krađi koju je Savezna izborna komisija sprovela po nalogu Miloševićevog režima”.
Ultimativno je zatraženo da Milošević do 5. oktobra u 15.00 časova prizna izbornu volju građana izraženu na saveznim, predsjedničkim i lokalnim izborima.
U zahtjevima je traženo i da generalni direktor, glavni urednik i uređivački kolegijum Radio-televizije Srbije /RTS/ podnesu ostavke, da RTS promijeni uređivačku politiku i omogući objektivno informisanje o zbivanjima u Srbiji.
Pristalice DOS-a su od ranog jutra pristizale u Beograd organizovano iz cijele Srbije, predvođene opozicionim liderima.
Policija je bezuspješno pokušavala da zaustavi kolone demonstranata na lokalnim i regionalnim putevima u unutrašnjosti Srbije i na svim prilazima Beogradu.
Demonstranti su na silu ušli u tadašnju Saveznu skupštinu, današnji Dom Narodne skupštine Srbije, a tokom sukoba zapalili su obližnju zgradu RTS-a u Takovskoj ulici, u kojoj je redovni program prestao da se emituje poslije 17.00 časova.
DOS je formirao krizni štab za ključne funkcije u zemlji u koordinaciji sa novim predsjednikom, a predstavnici DOS-a razgovarali su tokom noći sa čelnicima državne i javne bezbjednosti.
Uveče se novoizabrani predsjednik SRJ Vojislav Koštunica obratio građanima sa terase Skupštine grada Beograda, a potom i putem RTS-a.
Sutradan, 6. oktobra, Milošević je u obraćanju građanima putem televizije zvanično priznao poraz na predsjedničkim izborima.
Vojislav Koštunica je 7. oktobra 2000. godine položio zakletvu pred poslanicima Savezne skupštine i postao prvi demokratski predsjednik SRJ.
U demonstracijama je život izgubilo dvoje ljudi – aktivistkinja DSS-a Jasmina Jovanović iz Miloševca kod Velike Plane koja je pala pod točkove kamiona i Momčilo Stakić iz Krupnja koji je preminuo od posljedica srčanog udara. Povrijeđeno je 65 građana.
Milošević je uhapšen u aprilu 2001. godine pod optužbom za finansijske malverzacije, a dva mjeseca kasnije izručen je Haškom tribunalu u čijem je pritvoru umro 11. marta 2006. godine.
(Srna)
