Dogodilo se na današnji datum, 8. januar

0
Na današnji dan

1297. – Italijanski plemić Frančeskino Grimaldi, preobučen u kaluđera, ušunjao se u tvrđavu Monako, koja je bila pod vlašću Đenove, potom u nju pustio svoje vojnike i osvojio je. Osnovao je dinastiju Grimaldi – koja je i sada na vlasti u kneževini Monako – i kao Renije Prvi vladao je do smrti 1314.

1324. – Umro italijanski istraživač Marko Polo, najpoznatiji evropski srednjovjekovni putnik. Ka Dalekom istoku krenuo je u 17. godini iz Venecije 1271. Proputovao je Mesopotamiju, Kurdistan, Persiju, Turan, Pamir, Kineski Turkestan i Mongoliju i stigao u Peking 1275. Kao prvi Evropljanin prešao je preko Pamira, Turkestana i Mongolije. Od 1275. do 1292. proputovao je gotovo cijelu Kinu, a na povratku je od 1292. do 1295. putovao preko Indokine, Indonezije, Singapura, Indijskog okeana, Persije i Crnog mora. Opisao je putovanja u “Knjizi o čudima svijeta”, objavljenoj 1298, kasnije nazvanoj “Milion”, koja je podstakla mnoga geografska otkrića.

1589. – Rođen pisac Ivan Gundulić, čija je poezija prožeta strasnim pozivima na slobodu i borbu porobljenih Slovena protiv Turaka. U najznačajnijem djelu – epu “Osman” opjevao je turski poraz u Hoćimskoj bici 1621. i smrt sultana Osmana Drugog u janičarskoj pobuni godinu dana kasnije, videći u tim događajima predznak propasti Otomanskog carstva i oslobođenja Južnih Slovena. U mladosti je pisao melodrame, pastorale i lirske pjesme, koje su najvećim dijelom izgubljene. Ostala djela: drama “Dubravka”, spjev “Suze sina razmetnoga”.

1642. – Umro italijanski astronom, fizičar i matematičar Galileo Galilej, osnivač mehanike kao nauke, posebno dinamike i kinematike. Hidrostatsku vagu pronašao je 1585, a 1589. formulisao je zakone slobodnog pada tijela pod dejstvom sile teže i kretanja po kosoj ravni. Uveo je pojmove ubrzanja i inercije. Konstruisao je astronomski durbin, otkrio Orionovu maglinu, neravnine na Mjesecu, četiri Jupiterova satelita, Venerine faze, pjege na Suncu i konstatovao da je Mlečni put ogroman skup zvijezda. Zalažući se za heliocentrični sistem Nikole Kopernika i dokazujući da je geocentrični ptolomejski sistem zabluda, 1616. sukobio se s rimokatoličkom crkvom. Sud inkvizicije ga je prisilio da se odrekne teze da se Zemlja okreće oko Sunca. Navodno je poslije presude rekao: “Ipak se okreće!”.

1679. – Francuski istraživač Rober Kavelije de la Sal otkrio je vodopade Nijagare.

1713. – Umro italijanski kompozitor i violinista Arkanđelo Koreli, osnivač bolonjske violinske škole. Jedinstvom emotivnosti i uravnotežene forme uspostavio je ravnotežu s obiljem baroknih ukrasa u svojoj muzici, postigavši klasičnu smirenost. Znatno je uticao na Johana Sebastijana Baha. Djela: 12 končerta grosa, sonate za violinu, tri sonate.

1807. – Srbi su u Prvom srpskom ustanku izbacili Turke iz Kalemegdanske tvrđave i Beograd je, poslije 380 godina, ponovo postao prijestonica srpske države. Prethodno su ustanici 12. decembra 1806. oslobodili beogradsku varoš i potisli Turke u Kalemegdansku tvrđavu, a turski komandant Alija Gušanac je krajem decembra pobjegao iz tvrđave, uvidjevši da je njena odbrana beznadežna. Novom komandantu Sulejman-paši potom je preostalo jedino da se sa svojim snagama preda ustanicima pod Karađorđevim vođstvom.

1870. – Rođen španski general Migel Primo de Rivera i Orbaneha, profašistički vojni diktator Španije od septembra 1923. do januara 1930. Njegov režim je pokušao da ujedini Španiju geslom “Jedna zemlja, jedna vjera, jedna monarhija”, ali nije uspio da stvori prihvatljiv politički sistem, pa je podnio ostavku pod pritiskom armije, čiju je podršku izgubio.

1896. – Umro francuski pisac Pol Verlen, boem i pustolov, čija je poezija, puna lirizma i muzike, znatno uticala na simboličku školu. Djela: zbirke pjesama “Romanse bez riječi”, “Galantne svečanosti”, “Elegije”, “Mudrost”.

1899. – Rođen cejlonski državnik Solomon Bandaranaike, osnivač i vođa Partije slobode i premijer Cejlona od 1956. do 1959, kad je ubijen u atentatu. Zalagao se za ukidanje stranih vojnih baza, nacionalizaciju stranog kapitala i vanblokovsku spoljnu politiku. Na premijerskom položaju 1960. ga je, poslije pobjede na izborima, naslijedila udovica Sirimavo.

1902. – Rođen ruski političar Georgij Maksimilijanovič Maljenkov, koji je 1953. na položaju premijera naslijedio preminulog Josifa Staljina. U februaru 1955. dao je ostavku i postao jedan od potpredsjednika u vladi Nikolaja Bulganjina, a u junu 1957. smijenjen je s funkcije u vladi i isključen iz Politbiroa i Centralnog komiteta vladajuće Komunističke partije SSSR pod optužbom da je učestvovao u zavjeri za obaranje Nikite Hruščova.

1923. – Francuske i belgijske trupe ušle u Rursku oblast zbog pokušaja poražene Njemačke da izigra ugovor o otplati ratne štete u Prvom svjetskom ratu. Kad je Reparaciona komisija krajem 1922. konstatovala kašnjenje isporuke uglja na ime odštete Francuskoj i Belgiji, francuski premijer Rejmon Poenkare objavio je da će vojskom zaposjesti Rur i osigurati efikasnu naplatu ratne štete. Kriza je sporazumno riješena sredinom 1924, a u julu 1925. Francuzi su počeli da evakuišu trupe iz Rura.

1926. – Abdul Aziz ibn Saud postao kralj Heddžasa, čiji je naziv promijenio u Saudijska Arabija.

1935. – Rođen američki muzičar Elvis Aron Prisli, “kralj roka”, izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. vijeka. Prodao je više od 150 miliona ploča i glumio u dvadesetak filmova. Umro je 1977. od prekomjerne upotrebe alkohola i droge.

1942. – Rođen engleski fizičar Stiven Hoking, jedan od vodećih svjetskih naučnika 20. vijeka. Takvu reputaciju stekao je knjigom o porijeklu univerzuma “Kratka istorija vremena”, objavljenoj 1988.

1944. – U Veroni u Drugom svjetskom ratu počeo dvodnevni proces šestorici članova Velikog fašističkog vijeća – uključujući bivšeg šefa diplomatije Galeaca Šana, zeta diktatora Benita Musolinija, koji su pred slom fašističke Italije u Drugom svjetskom ratu izglasali nepovjerenje Musoliniju. Nacistička tajna služba je u posljednji čas pokušala da spase Šana, ali je akciju zaustavio Adolf Hitler i sva šestorica su strijeljana.

1959. – General Šarl de Gol postao prvi predsjednik Pete francuske republike.

1973. – Američki i sjevernovijetnamski pregovarači Henri Kisindžer i Le Duk To u Parizu obnovili pregovore o okončanju Vijetnamskog rata.

1976. – Umro kineski državnik Ču En Laj, jedan od najistaknutijih rukovodilaca Kineske revolucije, premijer od 1949. do smrti i šef diplomatije od 1949. do 1958. Revolucionarnoj studentskoj organizaciji “Probuđeno društvo”, iz koje je 1921. nastala Komunistička partija Kine, pristupio je 1919. Učestvovao je u stvaranju Crvene armije i u “Dugom maršu” 1934. i 1935. Decenijama je predstavljao Kinu na svjetskoj sceni, postavši jedan od najvećih pregovarača 20. vijeka. Opstao je u partijskom vrhu u nizu čistki, uključujući tzv. Kulturnu revoluciju, koje je provodio kineski predsjednik Mao Ce Tung.

1991. – Bankrotirala jedna od najvećih svjetskih aviokompanija – američki “Pan Am”.

1996. – Umro francuski državnik Fransoa Miteran, koji je kao prvi socijalista 1981. izabran za predsjednika Francuske. Tokom 14 godina, koliko je bio na položaju šefa države, nastojao je da Francusku učini motorom ujedinjene Evrope. U Drugom svjetskom ratu bio je jedan od vođa francuskog Pokreta otpora, a od 1971. vođa Socijalističke partije.

1996. – Zairski teretni avion srušio se na pijacu u glavnom gradu Zaira /Kinšasi/, usmrtivši oko 350 ljudi.

1998. – Akcije na berzama u Džakarti strmoglavo pale, što je označilo početak velike privredne i finansijske krize u Indoneziji. Kriza je ubrzo zahvatila većinu ekonomija azijskih zemalja.

1998. – Arapski terorista Remzi Ahmed Jusef osuđen na doživotnu robiju, plus 240 godina zatvora, kao organizator podmetanja eksploziva 1993. u Svjetski trgovinski centar u NJujorku, kada je poginulo šest ljudi.

2004 – Britanska kraljica Elizabeta dala je ime “Kraljica Meri” najvećem brodu na svijetu, namijenjenom za krstarenje. Brod, vrijedan 800 miliona dolara, dugačak je 345 metara.

2009 – Umrla je slikarka Ljubica-Cuca Sokić, profesor Akademije likovnih umjetnosti u Beogradu i dopisni član SANU, umjetnica iz generacije koja je između dva svjetska rata uvela srpsku umjetnost u tokove pariske škole.

2010 – Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) objavila je da je od gripa A (H1N1) umrlo 12.799 osoba u svijetu od kada se pojavio u Meksiku u proljeće 2009. godine.

/SRNA/Beta/

Drugi dan Božića

0

Pravoslavni vjernici danas obilježavaju drugi dan Božića, koji je posvećen Saboru Presvete Bogorodice.

Dan nakon rođenja Isusa Hrista vjernici saborovanjem odaju zahvalnost Bogorodici što je rodila Mesiju – spasitelja ljudskog roda.

Ovaj praznik naziva se Saborom Presvete Bogorodice zato što se tog dana sabiraju svi vjerni, da proslave Bogorodicu i što se toržestveno, saborno, služi u Njenu čast.

Božić se u domovima slavi tri dana. Trećeg dana se slavi spomen na Svetog arhiđakona i prvomučenika Stefana, koga Republika Srpska i brojne srpske porodice praznuju kao krsnu slavu.

/SRNA/

Oprez zbog snijega i kiše

0
AMSRS

Snijeg pada na području Mrkonjić Grada, Kneževa, Foče i Istočnog Sarajeva i mjestimično se hvata po kolovozu, a u većini ostalih krajeva pada kiša, saopšteno je iz Auto-moto saveza Srpske.

Na putevima u višim planinskim predjelima, preko mostova, nadvožnjaka i na prilazima tunelima moguća je poledica.

Na dionicama koje prolaze kroz usjeke i pored kamenih kosina povećana je opasnost od odrona zemlje i kamenja na kolovoz.

Zbog izgradnje kružne raskrsnice na magistralnom putu Klašnice-Laktaši, u Laktašima, saobraćaj putničkih vozila i autobusa preusmjerava se obilaznicom kroz Laktaše.

Zbog malog kapaciteta obilaznice kroz centar Laktaša na snazi je zabrana teretnog saobraćaja, osim za vozila dostave i vozila čije odredište je prije zone radova.

Sav teretni saobraćaj preusmjerava se na auto-put, i to iz pravca Gradiške /petlja Aleksandrovac/, iz pravca Banjaluke /vozila se kod hotela “Ćubić” preusmjeravaju na auto-put/, iz pravca Prnjavora /petlja Drugovići/, te iz pravca Srpca /petlja Laktaši/.

Iz AMS-a preporučuju vozačima koji putuju ili trebaju putovati kroz Laktaše da koriste Auto-put “Deveti januar” i tako smanje saobraćaj u centru ove opštine koji se otežano odvija zbog izgradnje kružnog toka.

Na dionici puta MEL Hrgovi – Donji Blaževac – Lončari – MEL Lepnica do 29. januara kretaće se prevoz vangabaritnog tereta, pa je neophodna opreznija vožnja i poštovanje uputstava ovlaštenih lica iz pratnje.

Zabranjen je saobraćaj za teretna vozila ukupne mase preko 30 tona na nadvožnjaku broj 238 na dionici magistralnog puta Klašnice dva – Šargovac, u mjestu Trn, radi nesmetanog odvijanja saobraćaja i bezbjednosti učesnika u saobraćaju.

Na dionici magistralnog puta Brod na Drini – Šćepan Polje zabranjen je saobraćaj za sva vozila čija ukupna masa prelazi 16 tona.

Na dijelu regionalnog puta u rejonu Starog Ugljevika zbog aktiviranja klizišta saobraćaj se odvija otežano, jednom trakom. Preporučuje se svim učesnicima u saobraćaju da za kretanje koriste alternativne pravce.

U toku je sanacija klizišta na regionalnom putu Kotor Varoš – Kneževo, u mjestu Živinice, pa radnim danima od 7.00 do 17.00 časova bude povremene obustave saobraćaja maksimalno pet minuta.

Zbog aktiviranih klizišta, jednom saobraćajnom trakom, naizmjeničnim propuštanjem vozila, saobraćaj se odvija na regionalnom putu Ukrina – Gornja Vijaka.

Na regionalnom putu Površnice-Lopare saobraćaj teretnih vozila preusmjeren je na putni pravac Lopare – Priboj – Banj Brdo.

Saobraćaj je zbog radova obustavljen u tunelu Jasen /Prozor-Jablanica/. Putnička i manja teretna vozila saobraćaju obilaznicom oko tunela, dok se teretna vozila preko 7,5 tona, sa izuzetkom autobusa, usmjeravaju na alternativne pravce: Mostar – Široki Brijeg – Posušje – Tomislavgrad – Kupres – Bugojno i Mostar – Sarajevo – Busovača – Novi Travnik – Bugojno.

Na graničnim prelazima u BiH nema dužih zadržavanja.

BiH je otvorila granice prema Hrvatskoj, Srbiji i Crnoj Gori. Ulazak u BiH za strane državljane omogućen je uz negativan pi-si-ar /PCR/ test na virus korona koji ne smije biti stariji od 48 časova.

Državljani BiH mogu da uđu u Srbiju sa negativnim PCR testom, ne starijim od 48 časova. Tranzit za BiH državljane ograničava se na period ne duži od 12 časova od momenta ulaska na teritoriju Srbije.

Ulazak u Crnu Goru iz BiH moguć je samo uz obavezan PCR test star maksimalno 72 časa. Djeca do pet godina ne moraju imati urađen jedan od ovih testova da bi ušla u Crnu Goru.

Tranzit kroz Crnu Goru bez PCR testa omogućen je uz kontrolu vremena ulaska, prolaska kontrolnih punktova i izlaska, bez zadržavanja u Crnoj Gori.

Zbog velikog odrona u Crnoj Gori na putu Šćepan Polje – Plužine ne preporučuje se korištenje graničnog prelaza Hum – Šćepan Polje.

Granični prelaz Metaljka otvoren je od 7.00 do 19.00 časova.

/SRNA/

Servisne informacije Radio Prnjavora za 8.januar

0

STANICA POLICIJE: U protekla 24 časa nije bilo intervencija.

TERITORIJALNA VATROGASNA JEDINICA: Pripadnici teritorijalne vatrogasne jedinice Prnjavor u protekla 24 časa nisu imali intervencija.

DOM ZDRAVLJA – HITNA POMOĆ: 65 pregleda.

ELEKTRO PRNJAVOR: Zbog radova na niskonaponskoj mreži iz Elektro Prnjavora za danas najavljuju sljedeća isključenja:

  • Trafo stanica Skakavci 1 od 08:00 do 13:00;
  • Trafo stanica Ribnjak od 09:00 do 11:00.

/prnjavorlive.info/

NAJVAŽNIJE SAČUVATI LITURGIJSKI ŽIVOT CRKVE I ODRŽATI NAROD ZAJEDNO

0

NJegovo preosveštenstvo vladika pakračko-slavonski Jovan, govoreći o izazovima koji stoje pred Srpskom pravoslavnom crkvom /SPC/ u ovoj godini, izjavio je da je danas najvažnije sačuvati liturgijski život crkve i naći način da se narod podrži i održi zajedno.

“Tu ne treba nikakva velika teologija, niti kakve velike reči i umovanje. Treba zaista mnogo truda, pogotovo kada imate starije ljude, koji se po prirodi stvari i moraju skloniti, koji se vrlo često i boje”, rekao je vladika Jovan.

On je, govoreći o izazovima koji stoje pred SPC u 2021. godini, rekao da Crkva živi svoj život i brodi kroz istoriju, kao što je radila i proteklih 2.000 godina.

“Srpskoj crkvi predstoji izbor novog patrijarha i mnogo rada. Prvo rada na sebi, rada na ljudima. Više vidim da predstoji mnogo posla, nego što vidim da predstoji mnogo izazova”, rekao je vladika Jovan za “Sputnjik”.

On je ukazao da, kada se govori o crkvi, među ljudima zavlada “više vrsta panike”.

“Panika zavlada kada se pomene eventualna poseta pape, kao da od toga nešto značajno zavisi. Ona nastupa i u raspravama o starom ili novom bogosluženju, a poslednja panika nastala je oko virusa korona kome se posvećuju čitavi potpuno besmisleni teološki tekstovi”, rekao je vladika Jovan.

Govoreći o nedavnom zemljotresu u Hrvatskoj, vladika Jovan, čija eparhija nije pogođena, naglasio je da tragične posljedice zemljotresa na Baniji moraju sve da opomenu.

“Kod svih se vidi veliko čovekoljublje. Baš sam pre neki dan pričao sa biskupom požeškim Antunom Škvorčevićem. Ponekad nam se čini da kao narod bolje funkcionišemo u kriznim situacijama i lomovima, ali zaista se pokazuje velika briga ljudi jednih za druge”, rekao je vladika Jovan.

/SRNA/

DRINIĆ: SRBIMA JE HRISTOS NAJDRAŽI GOST

0

U svim pravoslavnim hramovima na području opštine Prnjavor juče ujutru su služene božićne liturgije.

Liturgiju u Hramu Svetog velikomučenika Georgija u Prnjavoru služio je arhijerejski namjesnik prnjavorski protojerej-stavrofor Duško Drinić, koji je u besjedi okupljenim vjernicima rekao da su Srbi kao narod gostoljubivi prema neznanom putniku i namjerniku, ali nikoga u kuću ne primaju sa tolikom radošću kao svog velikog gosta, Božanskog Mladenca Hrista, koji dolazi na Božić.

“S radošću ga dočekujemo i čvrsto vjerujemo da će nam pomoći i dati snage da prevaziđemo ovo trenutno iskušenje i krizu koji su nas snašli zbog pandemije virusa korona, kao i sva buduća iskušenja”, rekao je Drinić.

On je naglasio da je srpski narod na trnovitom putu kroz istoriju spasila vjera, koja mu je dala snage da izdrži sve muke, te ubjeđenje da je Božija pravda jača od ljudske nepravde i da pobjeđuje onaj koji je duhom jači.

“Vjera mu je dala snage da sve nedaće lakše izdrži. Naš narod zna šta znači vjera za čovjekov život i zato se toliko raduje ovom danu, zato je Božić toliko lijep i mio praznik svakom Srbinu”, istakao je Drinić.

/SRNA/

Mandić: Vakcina u BiH 18. januara

0

Ministar zdravstva Federacije BiH Vjekoslav Mandić izjavio je da bi prve doze vakcina protiv kovida 19 u sklopu projekta “Kovaks” u BiH trebalo da stignu 18. januara.

Mandić je naveo da će za početak doći minimalne doze.

– Mislim da će prvo doći “Fajzerove” vakcine, a poslije toga i “Modernine” – rekao je Mandić za “Avaz”.

Zvaničnik Svjetske zdravstvene organizacije /SZO/ Kejt O`Brajen izjavila je juče da bi isporuka vakcina protiv kovida 19 u sklopu projekta “Kovaks” u koordinaciji sa SZO za podršku siromašnijim zemljama, mogla početi tokom ovog mjeseca.

/SRNA/

Savčić: Postojanje Srpske – jedini garant opstanka i slobode Srba

0

Predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske Milomir Savčić izjavio je da je postojanje Republike Srpske jedini garant opstanka i slobode srpskog naroda na ovim prostorima.

– Šta bi mi Srbi bili u BiH da nemamo svoju Republiku Srpsku i ovoliki stepen autonomije, kao i ovolike mehanizme na nivou zajedničkih institucija BiH kojima možemo da odbranimo i zaštitimo svoju ravnopravnost na nivou BiH – rekao je Savčić Srni, povodom obilježavanja 9. januara – Dana Republike Srpske.

On je rekao da se u posljednje vrijeme kada je riječ o Dejtonskom sporazumu samo govori da je taj sporazum zaustavio rat, a niko ne govori zašto je počeo rat.

– Rat u BiH je počeo zbog majorizacije srpskog naroda i preglasavanja od druga dva naroda. Srpski narod i njegovi izabrani predstavnici u tadašnjim institucijama BiH nisu imali nijedan mehanizam na raspolaganju da se zaštite, osim onog kojeg su donijeli 9. januara proglašenjem Republike Srpske – istakao je Savčić.

Predsjednik BORS-a je podsjetio da su Srbi tada prihvatili sve samo da ne dođe do rata u BiH – Lisabonski sporazum da ne ostanu u SFRЈ i da ostanu u BiH.

Savčić je rekao da u posljednje vrijeme ima mnogo inicijativa, prijedloga i pokušaja za promjenu Ustava BiH, za neki “Dejton dva”, ističući da je sve to usmjereno da srpski narod nema status državotvornog i konstitutivnog naroda u BiH, odnosno naroda koji može sam odlučivati o svojoj sudbini.

– Krajnje je vrijeme da se srpski narod `opameti`, uozbilji i okrene prema sebi, da gradimo naše demokratske institucije, da ekonomski gradimo i jačamo Republčiku Srpsku, da spriječimo korupciju i kriminal – poručio je Savčić.

Savčić je rekao da “srpsko rukovodstvo ne smije izdati srpski narod, bez obzira o kojem rukovodstvu je riječ i u bilo koje vrijeme”.

– Mora se voditi pametna i odgovorna politika koja je usmjerena na jačanje Republike Srpske na unutrašnjem planu, a na spoljnom planu traženje pravih saveznika sa kojima bi se mogli rješavati veliki problemi na prostoru BiH – istakao je Savčić.

On je rekao da se srpski narod mora, prije svega, okrenuti sam sebi i da ne smije biti naivan, kao što je bio često puta u prošlosti.

– Nismo ozbiljno shvatili namjere, prijetnje i aktivnosti koje su se odvijale, a bile su usmjerene na rušenje tadašnje zajedničke države i stvaranje manjih država i naroda. Došli smo u situaciju da smo se oružjem morali boriti i braniti svoju slobodu i svoju teritoriju na kojoj smo živjeli – podsjetio je Savčić.

On je napomenuo da je Alija Izetbegović u “Islamskoj deklaraciji” govorio da “nema mira između muslimanske vjere i nemuslimanskih društvenih i političkih institucija”, a što u prevodu znači – samo islamska država.

– Na ovaj način bi postojala bošnjačka većina, a Srbi i Hrvati bi postali nacionalna manjina. Znamo kakav je status nacionalnih manjina u međunarodnom pravu i u praksi – rekao je Savčić.

Savčić je zaključio da se srpski narod i Republika Srpska nalaze pred velikim izazovima i prijetnjama, zbog čega se moraju pronaći adekvatni odgovori oslanjajući se na sopstvene snage i na podršku prijateljskih i savezničkih zemalja u svijetu.

Republika Srpska obilježava Dan Republike 9. januara jer je tog datuma 1992. godine osnovana pod prvobitnim nazivom Srpska Republika BiH.

Osnovali su je srpski poslanici u tadašnjoj Skupštini BiH, nakon što su preglasani u ključnim pitanjima o opstanku Јugoslavije, a pripadnici druga dva naroda krenuli u secesiju mimo volje Srba, koji su imali konstutitivni status.

/SRNA/

1...841842843...4.582Stranica 842 of 4.582