Nastojanja Velike Britanije da kao predsedavajuća Savjetom bezbjednosti tokom ovog mjeseca ne stavi na dnevni red redovan izveštaj generalnog sekretara Ujedinjenih nacija o situaciji na Kosmetu, kako se tumači, motivisana su namjerom da se zataška stvarno stanje u ovoj srpskoj pokrajini.
Argumentacijom da u tzv. državi Kosovo ne postoje gorući problemi, zbog kojih bi se trošilo vrijeme svjetske vlade za debatu, zapravo se utabava staza za prijem Kosova u članstvo UN, pišu “Večernje novosti”.
Povodom namjera Londona da promjeni dosadašnju praksu, po kojoj su se izvještaji o KiM podnosili na svaka tri mjeseca, premijerka Ana Brnabić izjavila je juče da su one politički neiskrene.
“To je neozbiljno, posebno od zemlje koja je, i pored toga što izlazi iz EU, insistirala da ostane vezana za rješavanje problema i regionalnu stabilnost. Ne mogu da razumem da neko, s jedne strane želi da bude domaćin sastanka Berlinskog procesa, a sa druge, smatra da situacija na KiM nije dovoljno relevantno pitanje da bude uključeno na dnevni red sjednice Savjeta bezbjednosti UN. Ne može biti i jedno i drugo”, rekla je Brnabićeva.
Premijerka je pojasnila da je upravo Velika Britanija insistirala da bude domaćin poslednjeg samita Berlinskog procesa, gdje se raspravljalo o situaciji na Zapadnom Balkanu i regionalnoj stabilnosti, i istakla da je pitanje KiM važno, ne samo za dugoročnu normalizaciju odnosa Beograda i Prištine, već i za sveukupnu regionalnu stabilnost i saradnju.
Na sajtu SB UN juče još nije bio objavljen plan rada za avgust, ali je kao napomena stajalo da dospjeva vrijeme za izvještaj Unmika. Prema proceduri, petnaest članica svjetske vlade uvijek dogovaraju šta će biti teme debata u narednom mjesecu, odluke se donose prostom većinom, i sam predsedavajući tu nema neke posebne ingerencije.
Iako se, prema našim saznanjima, Rusija i Kina protive tome da se izvještaj o KiM “zaobiđe”, one u ovom slučaju nemaju pravo veta, a Srbiji ne ide naruku to što u ovom momentu većinu u tom tijelu čine države koje priznaju Kosovo.
Što se tiče stava Rusije o ovom pitanju, njihov ambasador u Beogradu Aleksandar Čepurin rekao je nedavno za naš list da je situacija na KiM takva da sjednice SB UN o stanju na KiM treba da budu otvorene za javnost i u istom ritmu kao i do sada, na svaka tri mjeseca.
Šef skupštinskog odbora za KiM Milovan Drecun kaže, za “Novosti”, da je očigledno da zapadne države teže da priču o KiM izbace iz Ujedinjenih nacija, a primjećuje i da su posljednji izvještaji generalnog sekretara svjetske organizacije bili objektivniji nego neki ranije i nisu išli u prilog Albancima.
“Poenta je da se prikrije istina o izuzetno teškoj situaciji na Kosmetu i da se lažno prikaže napredak tzv. kosovske države, kako bi ona mogla da postane članica Ujedinjenih nacija. Pokušaj da se ova tema izbaci iz UN je udar na dijalog Beograda i Prištine i pritisak na Srbiju da prihvati konačno rješenje za kosovsko pitanje koje ne ide u njenu korist”, smatra Drecun.
Neslaganja unutar svjetske vlade
Na posljednjoj sjednici SB posvećenoj KiM, održanoj u maju, Velika Britanija, Francuska, SAD, Švedska, Poljska i Holandija bile su saglasne da je vrijeme da se promijeni format rasprave o kosovskoj krizi u sjedištu UN, argumetujući to podatkom da je prošlo gotovo 20 godina od okončanja sukoba.
Zamjenik ruskog ambasadora pri UN Vladimir Safronkov izneo je tada stav da situacija na KiM “ne vodi ka rješenju”, već da se pogoršava i usprotivio se mogućnosti da se misija Unmik ili format sjednica SB promjene. Neslaganje s promjenom mandata Unmika ili formata u kome se SB obaveštava o razvoju situacije na KiM izneo je i Vu Haitao, zamjenik kineskog ambasadora pri UN.
Incidenti obnavljaju napetosti, briga za Dečane
Opšta situacija je stabilna za razliku od prethodnog perioda kada su brojni događaji negativno uticali na odnose između Beograda i Prištine. Neki incidenti pokazali su potencijal za obnovu tenzija.
Ovi zaključci, između ostalog, stoje u najnovijem izvještaju generalnog sekretara UN Antonija Guteresa o situaciji na KiM, za period od 16. aprila do 15. jula 2018.
Guteres u njemu pozdravlja nastavak dijaloga Beograda i Prištine, a sa “rastućom zabrinutošću” konstatuje da je ubistvo Olivera Ivanovića i poslije šest mjeseci ostalo neriješeno, pa poziva kosovske vlasti da intenziviraju istragu.
Govoreći o incidentima, Guteres je naveo da su zvaničnici SPC prijavili oštećenja crkava u dva navrata 17. maja u opštini Uroševac, kao i da je 26. maja pokrenuta izgradnja na tranzitnom putu u okviru Specijalne zaštićene zone manastira Visoki Dečani, koji je na listi svjetske baštine Uneska. Ovo pitanje, kako je naveo generalni sekretar, ostaje stvar “za brigu”.
Notirao je i da je 28. maja u opštini Klina oko 60 Albanaca protestovalo kako bi spriječili 30 Srba da prisustvuju prazniku Svete Trojice, kao i da je 30. maja u opštini Lipljan kosovski Albanac verbalno uznemiravao i fizički napao Srbina koji je htio da sprječi grupu albanskih tinejdžera da maltretiraju srpsku djecu na lokalnom igralištu.
(novosti.rs)
